Przyczyny i objawy zakażenia
Do zakażenia bakterią H. pylori dochodzi najczęściej już w dzieciństwie. Wyróżnia się dwie drogi przedostania drobnoustroju: oralno-oralna i oralno-fekalna, a więc poprzez:
-
pocałunek;
-
picie z tych samych naczyń;
-
niemycie rąk, zwłaszcza po korzystaniu z WC;
-
picie nieprzegotowanej wody.
Istnieją również czynniki ryzyka, do których zalicza się predyspozycje genetyczne, życie w niskich warunkach mieszkaniowych, nieprzestrzeganie higieny, czy również palenie papierosów i spożywanie alkoholu.
Bakteria, która trafia do żołądka, swoim spiralnym kształtem wnika do błony śluzowej i prowadzi do szeregu reakcji. W efekcie jej działania następuje podrażnienie komórek żołądka. Może rozwijać się również stan zapalny, który nieleczony prowadzi do uszkodzeń błony śluzowej i wystąpienia wrzodów.
W większości przypadków zakażenie latami przebiega bezobjawowo. Mogą niekiedy wystąpić bóle, niestrawność i stany podgorączkowe, jednak są to symptomy tak powszechne, że zazwyczaj pacjenci je ignorują. Rozwój bakterii czasem powoduje jednak zespół objawów, wśród nich są:
Utrzymujące się symptomy powinny być skonsultowane z lekarzem.
Helicobacter pylori a wrzody żołądka i dwunastnicy
Badania potwierdzają związek pomiędzy zakażeniem Helicobacter pylori a rozwojem choroby wrzodowej. Należy jednak mieć na uwadze, że sama obecność bakterii nie warunkuje pojawienia się wrzodów. Uważa się, że u zaledwie 10% zakażonych może rozwijać się ta choroba. H. pylori nie jest więc gwarantem wrzodów żołądka i dwunastnicy, lecz z pewnością zwiększa ryzyko ich wystąpienia.
Choroba wrzodowa w medycynie określana jest jako stadium przednowotworowe i może prowadzić do rozwoju raka żołądka. Dlatego ważne jest szybkie wdrożenie leczenia już na etapie zaobserwowania pierwszych objawów zakażenia bakteryjnego.
Do innych chorób, które może wywoływać bakteria Helicobacter pylori, należą:
Jakie badania diagnostyczne możesz wykonać?
Istnieje wiele sprawdzonych metod, które mogą z dużą skutecznością stwierdzić obecność bakterii Helicobacter pylori. Nalezą do nich badania inwazyjne oraz nieinwazyjne, w tym testy do wykonania samodzielnie w domu. Po wykonaniu dokładnego wywiadu lekarz może skierować pacjenta na gastroskopię. Do przełyku wprowadza się wówczas przewód, który pozwala zaobserwować stan żołądka oraz zdiagnozować zakażenie bakteryjne. Podczas badania pobierany jest wycinek błony śluzowej w celu przeprowadzenia testu ureazowego. Ten z kolei polega na przyłożeniu fragmentu tkanki do specjalnego wskaźnika z mocznikiem. Zmiana jego barwy pozwala potwierdzić obecność bakterii. Badanie to, choć nie do końca przyjemne dla pacjenta, wyróżnia się wysoką skutecznością i uchroniło wielu pacjentów przed poważnymi skutkami zdrowotnymi.
Testy na obecność Helicobacter pylori
Oprócz gastroskopii wykonuje się również testy oddechowe i badania krwi oraz kału. Mogą być one zlecone przez lekarza równocześnie z badaniem inwazyjnym lub stanowić formę badań profilaktycznych w przypadku pacjentów z grupy ryzyka.
Oznaczenia antygenu bakterii w kale można wykonać poprzez test diagnostyczny H. pylori dostępny na lek24.pl. Jego cena nie przekracza 30 zł i można go przeprowadzić samodzielnie w domu. W wykryciu zakażenia pomogą również testy na przeciwciała we krwi do wykonania w domu lub w laboratorium. Innym bezbolesnym sposobem na diagnostykę jest test oddechowy, w którym badane jest stężenie mocznika w wydychanym powietrzu. Test jest bezpieczny i może być przeprowadzony zarówno u dorosłych, jak i małych dzieci.
Leczenie zakażenia: jak przebiega?
Leczenie zakażenia Helicobacter pylori polega przede wszystkim na eradykacji, czyli całościowym zwalczeniu bakterii poprzez przyjmowanie leków przez określony czas. Terapia wprowadzana jest zwłaszcza u osób z nasilonymi objawami lub widocznymi zmianami histologicznymi, które niosą ryzyko zaostrzenia i powikłań.
Zazwyczaj lekarz przepisuje zestaw leków składających się z:
-
antybiotyków, mających na celu wyeliminowanie bakterii, np. metronidazolu, klarytromycyny, amoksycyliny;
-
inhibitorów pompy protonowej (IPP), zmniejszających wydzielanie kwasów żołądkowych, np. pantoprazolu, lanzoprazolu, omeprazolu;
Antybiotykoterapia trwa od 7 do 14 dni i w zależności od odporności bakterii na dany środek, może się wydłużyć. Po tym czasie przepisywane są leki z rodzaju IPP przez ok. 3-4 tygodnie. Taki sposób leczenia jest skuteczny w 90% przypadków. Istnieje jednak ryzyko niepowodzenia terapii lub powrotu bakterii, np. w wyniku nieprzestrzegania zaleceń lekarza, w tym diety. Ok. 4 tygodnie po zakończeniu leczenia należy przeprowadzić badanie, na podstawie którego można oszacować, czy chory został wyleczony.
Dodatkowo leczenie mogą wspomagać substancje naturalne wykazujące potencjał do zmniejszenia stanów zapalnych oraz ograniczenia rozmnażania bakterii w żołądku. Jednym z takich składników jest propolis o właściwościach przeciwbakteryjnych i zwiększających odporność. Badania potwierdzają również pozytywne działanie resweratrolu, polifenolu roślinnego. Oprócz tego zaleca się stosowanie probiotyków, które ochraniają ściany żołądka przed działaniem bakterii, ale i antybiotyków.
Rola diety w leczeniu zakażenia bakterią
Wyleczenie zakażenia bakteryjnego nie będzie równie skuteczne, bez odpowiedniej diety, którą należy utrzymywać również po eradykacji Helicobacter pylori. Z jadłospisu należy przede wszystkim wyeliminować składniki, które pobudzają wydzielanie kwasu żołądkowego oraz obciążają układ trawienny. Należą do nich:
Jednocześnie należy wykluczyć używki, zwłaszcza palenie papierosów i spożywanie alkoholu oraz leki przeciwbólowe NLPZ.
Warto zadbać również o temperaturę spożywanych potraw. Zamiast jedzenia gorących dań i napojów, które wywołują silne przekrwienie błony śluzowej żołądka, poczekaj na ich przestygnięcie. Dla pracy układu trawiennego dobrym rozwiązaniem jest przygotowywanie dań w postaci „papkowej” oraz spożywanie posiłków w mniejszych ilościach, ale częściej. Do tego nie zapominaj o piciu przynajmniej 2 litrów wody.
Zadbaj, by na talerzu znalazły się produkty bogate w antyoksydanty, a więc witaminy C i E, probiotyki w postaci jogurtów oraz kwasy omega-3 o właściwościach wspomagających regenerację uszkodzonej śluzówki.
Zbadaj się na obecność Helicobacter pylori
Zakażenie bakterią Helicobacter pylori to powszechny problem, przed którym trudno się ustrzec. Działanie tego drobnoustroju może wyrządzić spore szkody dla żołądka, dlatego nie bagatelizuj żadnych objawów związanych z układem trawiennym. Testy na obecność bakterii do wykonania w domu znajdziesz na lek24.pl. Dbając o profilaktykę zdrowotną, świadomie stosuj lekkostrawną dietę nieobciążającą żołądka.