Jak diagnozuje się najczęstsze wady wzroku?
Zazwyczaj osoby mające wady wzroku doskonale sobie zdają z tego sprawę, ponieważ objawiają się one kłopotami z wyraźnym widzeniem. Jedni mają trudności z czytaniem z bliska, inni nie dostrzegają przedmiotów znajdujących się w znacznej odległości, a jeszcze inni cały czas mają przed oczami zamazany obraz.
Jednak żeby potwierdzić wadę wzroku, a przede wszystkim rozpoznać jej rodzaj, należy udać się do lekarza okulisty. Do postawienia właściwej diagnozy niezbędne jest bowiem przeprowadzenie wielu specjalistycznych badań. Do najważniejszych z nich należą:
-
tradycyjna weryfikacja ostrości wzroku – polega na odczytywaniu przez pacjenta liter o różnej wielkości z oddalonej tablicy,
-
sprawdzenie refrakcji oka (tzw. skiaskopia) – w tym przypadku lekarz stawia diagnozę na podstawie obserwacji cienia poruszającego się w obrębie źrenicy pod wpływem oświetlenia,
-
komputerowe badanie wad wzroku.

Wady wzroku i ich przyczyny
Do najczęściej występujących wad wzroku należą: krótkowzroczność, dalekowzroczność, astygmatyzm oraz starczowzroczność. Każda z tych dysfunkcji ma inne objawy i przyczyny. Poniżej wyjaśniamy, czym się one charakteryzują i kto jest na nie najbardziej narażony.
Krótkowzroczność
Krótkowzroczność, zwana także miopią, to jedna z najczęściej występujących wad wzroku na świecie. Polega ona na tym, że promienie docierające do oka skupiają się przed siatkówką, a nie bezpośrednio na niej. Miopia objawia się dobrym widzeniem z bliska, natomiast obiekty znajdujące się w oddali są widziane niewyraźnie.
Przyczyną tej wady wzroku jest zazwyczaj nieprawidłowa budowa gałki ocznej (jest zbyt wypukła lub wydłużona), co może mieć podłoże genetyczne. Istnieje również krótkowzroczność refrakcyjna, która związana jest ze zbyt mocnym załamaniem soczewki, a jej powodem powstania mogą być inne choroby np. cukrzyca lub zaćma.
Krótkowzroczność określa się w dioptriach ujemnych i dzieli się na trzy stopnie zaawansowania:
Ten rodzaj wady możesz skorygować poprzez noszenie odpowiednio dobranych okularów o wklęsło-wypukłym kształcie soczewki lub soczewek kontaktowych.
Dalekowzroczność
Dalekowzroczność (zwana także nadwzrocznością lub hyperopią) jest przeciwieństwem krótkowzroczności, ponieważ polega na tym, że promienie ogniskowane są za siatkówką. Objawia się to widzeniem rozmytego obrazu zarówno z bliska, jak i z daleka.
Co ciekawe, ta wada wzroku niejako naturalnie występuje u niemal wszystkich dzieci i z czasem po prostu samoistnie mija. U niektórych osób jednak jest zbyt silnie rozwinięta i dlatego wymaga korekcji. Jest to konieczne, ponieważ niekorygowana duża nadwzroczność może powodować nieodwracalne niedowidzenie.
Główną przyczyną dalekowzroczności są czynniki genetyczne powodujące nieprawidłową budowę oka, którego gałka jest zbyt krótka, a komory przednie za płytkie. Choroba zwykle nasila się w starszym wieku i może powodować dodatkowe dolegliwości np. uczucie zmęczenia oczu, czy też bóle głowy.
Nadwzroczność określa się w dioptriach dodatnich i wyróżniamy jej trzy stopnie zaawansowania:
-
mała: do + 2,5 dioptrii,
-
średnia: od 2,5 do 6 dioptrii,
-
duża: powyżej 6 dioptrii.
Sposobem korekcji tej wady wzroku jest noszenie okularów o wypukłych szkłach lub odpowiednich soczewek kontaktowych. W niektórych przypadkach złe widzenie z powodu dalekowzroczności można również poprawić poprzez zabieg laserowy.
Astygmatyzm
Kolejna często występująca wada wzroku to astygmatyzm. Jest to zaburzenie widzenia spowodowane zniekształceniem rogówki. Przez to, że jest ona niesymetryczna, promienie świetlne wpadające do oka rozpraszają się w nieprawidłowy sposób. W efekcie widziany obraz jest niewyraźny i nieostry (szczególnie oglądany z bliska), a także dziwnie zakrzywiony. Osoby z astygmatyzmem mają więc problemy z prawidłowym postrzeganiem płaszczyzny i linii prostych oraz często narzekają na bóle głowy i problemy z koncentracją.
Warto podkreślić, że astygmatyzm często towarzyszy innym wadom wzroku, a więc krótkowzroczności lub dalekowzroczności. Najczęściej jest on dziedziczony, ale na jego powstanie mogą mieć także wpływ czynniki środowiskowe np. wieloletnia praca przy złym oświetleniu.
Wadę tę można skorygować okularami lub soczewkami kontaktowymi. W wielu przypadkach skuteczna okazuje się także laserowa korekcja wzroku.
Prezbiopia, czyli starczowzroczność
Starczowzroczność, jak sama nazwa wskazuje, jest to wada wzroku związana ze starzeniem się organizmu. Z tego względu pojawia się zwykle po 40. roku życia i polega na stopniowej utracie zdolności oka do akomodacji. Problem można dość łatwo zauważyć, ponieważ objawia się on coraz większymi trudnościami z widzeniem rzeczy z bliska. Osoby z prezbiopią często odsuwają od siebie książki lub gazety, aby móc je przeczytać. Z tego względu starczowzroczność nazywa się potocznie chorobą krótkich rąk. Tę wadę wzroku również można dzisiaj skutecznie leczyć poprzez laserowy zabieg czy refrakcyjną wymianę soczewki. Komfort widzenia można również poprawić poprzez odpowiedni dobór okularów do czytania.

Sposoby na zdrowe oczy. Jak dbać o wzrok?
Choć wady wzroku często mają podłoże genetyczne lub są związane ze starzeniem się organizmu, dobrą jakość widzenia możesz utrzymać dłużej dzięki odpowiedniemu stylowi życia. Znaczenie ma przede wszystkim dieta, w której nie powinno zabraknąć produktów dostarczających odpowiednich składników odżywczych. Przykładowo, najlepsze witaminy na oczy to m.in. A, C i E. Na wzrok pozytywnie wpływają również cynk, luteina oraz kwasy omega-3. Substancje te możesz dostarczać wraz z posiłkami lub w formie suplementów. Przyjmowanie tych ostatnich należy jednak zawsze skonsultować z lekarzem lub farmaceutą.
Aby zadbać o wzrok, staraj się dobrze wysypiać oraz chroń oczy przed promieniowaniem słonecznym poprzez noszenie okularów z wysokim filtrem UV. Niezwykle ważne jest również, by prawidłowo korzystać z komputera. Co 20-30 minut oderwij wzrok od monitora i poćwicz oczy, np. patrząc przez chwilę na obiekt znajdujący się w oddali lub mrugając powiekami. Jeśli długo pracujesz przy komputerze, zapytaj farmaceutę w aptece o krople nawilżające do oczu, które mogą zapobiec ich przesuszeniu, pieczeniu i męczliwości.
Jak często badać wzrok u okulisty?
Dbanie o wzrok powinno polegać również na jego regularnej kontroli u okulisty. Wiele osób zaniedbuje tę kwestię i próbuje samodzielnie korygować ostrość widzenia za pomocą okularów dostępnych w marketach. Jest to błąd, ponieważ wada może się pogłębić i doprowadzić do poważnego niedowidzenia. Należy też pamiętać, że w pewnym wieku mogą pojawić się inne choroby oczu takie jak jaskra, zaćma czy zwyrodnienie plamki żółtej. Właśnie dlatego należy regularnie badać wzrok u okulisty. Osoby dorosłe do 40. roku życia niemające problemów z widzeniem powinny to robić średnio co 2-3 lata, natomiast pozostali – raz w roku.
Dbaj o swoje oczy i zachowaj dobry wzrok na lata!
Wiesz już, jak dbać o wzrok? Pamiętaj, że jakość widzenia w dużej mierze zależy od zdrowego trybu życia. Nie unikaj również wizyt u specjalisty, ponieważ wykrycie wady refrakcji na wczesnym etapie daje większe szanse na jej skuteczne skorygowanie. Chcesz wiedzieć więcej, jak zadbać o swoje zdrowie? Czytaj regularnie blog naszej apteki, gdzie podpowiadamy, jak zapobiegać różnym schorzeniom i gdzie szukać pomocy, gdy się pojawią.