Wraz z nadejściem jesieni rośnie aktywność wirusów wywołujących różne infekcje. Najczęściej powodują one przeziębienie i grypę, jednak od niedawna musimy uważać także na Covid-19, który jest również chorobą wirusową. Co ciekawe, wszystkie te trzy choroby mogą mieć dość podobne objawy, dlatego dowiedz się, jak je odróżnić.
Sezon chorobowy w pełni!
Ze względu na klimat w Polsce sezon na infekcje górnych dróg oddechowych trwa w zasadzie od jesieni do wiosny, a więc ponad pół roku. To właśnie w tym czasie spada bowiem temperatura na zewnątrz, która sprzyja rozprzestrzenianiu się wirusów chorobotwórczych i wnikania ich do naszych organizmów. W temperaturze 20 stopni mogą one bowiem przeżyć zaledwie 8 godzin, natomiast gdy słupek rtęci obniża się do 4 stopni żywotność tych drobnoustrojów wydłuża się do 2 dni. Dzięki temu łatwiej się one replikują i transmitują, a więc i zakażają większą liczbę osób.
Cały czas piszemy tutaj o wirusach wywołujących infekcje górnych dróg oddechowych, czyli typowe schorzenia jesienno-zimowe. Należą do nich przede wszystkim:
-
rynowirusy – to one najczęściej powodują przeziębienie, choć odpowiadają za to także m.in. adenowirusy, enterowirusy, czy też wirusy paragrypy,
-
wirusy grypy – jak sama nazwa wskazuje, wywołują one grypę i drobnoustroje typu A i B są odpowiedzialne za ciężki przebieg choroby, natomiast typ C za jej lżejszą postać,
-
koronawirusy – niektóre z nich wywołują przeziębienia, ale np. typ SARS-CoV-2 skutkuje zachorowaniem na Covid-19.
Wszystkie trzy wymienione wyżej choroby układu oddechowego, czyli przeziębienie, grypa i Covid-19, łączy zatem to, że są one zakażeniami o podłożu wirusowym i że dotyczą dróg oddechowych. Ich objawy bywają zatem też dość podobne, co utrudnia rozpoznanie konkretnego schorzenia. Jednak każda z chorób wywołana jest przez inny typ wirusa, co powoduje mimo wszystko ich różny przebieg.
Objawy charakterystyczne dla przeziębienia
Jak już wiemy, przeziębienie to schorzenie, które może być spowodowane zakażeniem tak naprawdę różnymi rodzajami wirusów (w sumie jest ich około 200). Jego cechą charakterystyczną jest jednak stosunkowo łagodny przebieg, zwłaszcza w początkowej fazie choroby. Najpierw więc pojawia się zazwyczaj gorsze samopoczucie, a dopiero potem dochodzą do tego kolejne objawy takie jak:
-
kichanie,
-
ból gardła,
-
kaszel – zazwyczaj jest on mokry,
-
katar – najpierw jest on obfity i wodnisty, a potem zmienia się w ropny o kolorze żółtym lub zielonym,
-
stan podgorączkowy lub lekka gorączka – występuje ona jednak tylko u niektórych pacjentów.
Co ważne, ropny katar przy przeziębieniu zazwyczaj nie ma charakteru bakteryjnego jak w przypadku np. zapalenia zatok, lecz wynika z nagromadzenia się leukocytów, a więc komórek odpornościowych.
Wszystkie powyższe dolegliwości zazwyczaj mijają w ciągu 7-10 dni. Chorobę leczy się głównie objawowo i nie wywołuje ona groźnych powikłań. Nie można też się przed nią uchronić poprzez szczepienie, ponieważ nie wynaleziono jeszcze skutecznej szczepionki działającej na tak wiele patogenów jednocześnie.
Jak rozpoznać objawy grypy sezonowej
Kolejny rodzaj infekcji wirusowej, czyli grypa sezonowa, ma już znacznie cięższy przebieg. Chorobę można rozpoznać między innymi po tym, że już jej początek jest dość gwałtowny. Niemal z dnia na dzień pojawiają się więc takie dolegliwości jak:
-
dość wysoka gorączka,
-
dreszcze,
-
uczucie rozbicia i osłabienia,
-
bóle mięśni i głowy,
-
katar – jest on jednak zwykle mniejszy niż przy przeziębieniu,
-
kaszel – zazwyczaj suchy,
-
u dzieci dodatkowo zdarzają się biegunka i wymioty.
Powyższe objawy utrzymują się do około tygodnia, ale są zwykle na tyle dokuczliwe, że pacjenci czują potrzebę pozostania w domu i leżenia w łóżku, co zresztą jest zalecane. Niewyleczona grypa może bowiem powodować groźne powikłania np. zapalenie oskrzeli, płuc, a nawet mięśnia sercowego.
Samo leczenie grypy ma zazwyczaj również charakter objawowy, choć u niektórych pacjentów stosuje się leki przeciwwirusowe, a więc zwalczające przyczyny infekcji. Co ważne, każdego roku powstaje nowa szczepionka przeciwko tej chorobie i jej przyjęcie jest rekomendowane osobom najbardziej narażonym na powikłania, a więc np. seniorom i kobietom w ciąży. Warto tutaj wiedzieć, że właśnie tym dwóm grupom pacjentów od 1 lipca 2023 r. przysługuje bezpłatne szczepienie przeciwko grypie.
Poznaj najczęstsze objawy COVID-19
Stosunkowo najtrudniej wymienić charakterystyczne objawy Covid-19, ponieważ jest to choroba nowa, którą w dodatku wywołuje koronawirus o wyjątkowej tendencji do mutowania. Wciąż więc powstają kolejne szczepy SARS-CoV-2, z których każdy powoduje nieco inne dolegliwości.
Warto tu przypomnieć, że na początku pandemii rozprzestrzeniały się warianty koronawirusa, które wywoływały m.in. utratę węchu i smaku, silny kaszel, duszności i trudności z oddychaniem. U wielu pacjentów choroba miała też wyjątkowo ciężki przebieg, wymagający hospitalizacji.
Obecny wariant koronawirusa Omikron zazwyczaj powoduje dolegliwości przypominające trochę przeziębienie, a trochę grypę. Do jego charakterystycznych objawów można jednak zaliczyć:
Nawet jeśli choroba ma stosunkowo łagodny przebieg, może powodować długotrwałe powikłania, które są również dość charakterystyczne. Niektórzy pacjenci narzekają bowiem miesiącami na przewlekłe zmęczenie, czy też problemy z koncentracją i pamięcią.
Leczenie zakażenia SARS-CoV-2 zwykle jest objawowe, a jedynie u pacjentów z ciężkim przebiegiem choroby stosuje się specjalne leki przeciwwirusowe. Najważniejszym sposobem walki z Covid-19 jest dzisiaj masowe podawanie szczepionek, które zwiększają tzw. odporność populacyjną (zbiorową), a więc ograniczają transmisję wirusa w społeczeństwie.
Jakie są różnice? Sprawdź nasze podsumowanie
W poniższej tabeli przedstawiamy najważniejsze różnice między przeziębieniem, grypą i Covid-19, które ułatwią Ci rozpoznanie choroby.
|
Objawy
|
Przeziębienie
|
Grypa sezonowa
|
Covid-19
|
|
Gorączka
|
Rzadko, a jeśli już to niewielka
|
Często i zwykle dość wysoka
|
Często i może być wysoka
|
|
Ból głowy
|
Rzadko
|
Często
|
Często
|
|
Ból gardła
|
Często
|
Czasami
|
Czasami
|
|
Ból mięśni
|
Czasami
|
Często i są one zwykle dość silne
|
Czasami
|
|
Katar
|
Często i jest on dość obfity
|
Często, ale jest on zwykle umiarkowany
|
Czasami
|
|
Kichanie
|
Często
|
Rzadko
|
Rzadko
|
|
Kaszel
|
Czasami i zwykle jest on mokry
|
Często i zwykle jest on suchy
|
Często i zwykle jest on suchy
|
|
Duszności
|
Nigdy
|
Rzadko
|
Często
|
|
Osłabienie
|
Umiarkowane
|
Silne
|
Umiarkowane lub silne
|
|
Zaburzenia węchu lub smaku
|
Rzadko
|
Rzadko
|
Często
|
|
Biegunka lub wymioty
|
Rzadko
|
Czasami, głównie u dzieci
|
Rzadko
|
Kiedy udać się do lekarza?
Zazwyczaj przeziębienie nie wymaga wizyty u lekarza i można je pokonać domowymi sposobami oraz lekami dostępnymi bez recepty. W podobny sposób można zwalczyć grypę i Covid-19. Wszystkie trzy rodzaje infekcji, ze względu na to, że są zakaźne, wymagają też bezwzględnego pozostania w domu aż do ustąpienia wszystkich objawów.
Do przychodni należy się udać przede wszystkim wtedy, gdy objawy infekcji są silne i nie ustępują pomimo podania leków. Chodzi tu przede wszystkim o następujące dolegliwości:
-
gorączka utrzymująca się dłużej niż 3 dni,
-
duszności,
-
problemy z oddychaniem,
-
bóle w klatce piersiowej,
-
długotrwała biegunka lub wymioty,
-
zaburzenia świadomości.
Lepiej zapobiegać! Profilaktyka ma znaczenie
Warto pamiętać, że przed infekcjami wirusowymi można się uchronić i warto postawić właśnie na ich profilaktykę. Najskuteczniejsze pod tym względem są szczepienia i przypomnijmy, że zaszczepić można się przeciwko grypie i Covid-19, a więc przed dwiema najgroźniejszymi chorobami. Z kolei przeziębieniom można zapobiegać poprzez wzmacnianie swojej odporności.
Dezynfekcja i kontakt z chorymi
Wszystkie wymienione w artykule wirusy rozprzestrzeniają się głównie drogą kropelkową, a więc można się nimi zakazić, po prostu wdychając powietrze, do którego patogeny dostały się od osoby chorej wskutek kichania czy kaszlu. Istotną rolę w uchronieniu się przed zakażeniem odgrywa więc unikanie kontaktu z osobami chorymi oraz przede wszystkim ich izolacja w czasie trwania infekcji. Jednak np. SARS-CoV-2 potrafi przetrwać także na przedmiotach, dlatego też warto pamiętać o podstawowych zasadach higieny polegających na częstym myciu rąk z użyciem mydła i stosowaniu płynów do dezynfekcji.
