Jak można się zarazić
Hib rozprzestrzenia się przede wszystkim drogą kropelkową. Można się nią zarazić poprzez kontakt z wydzieliną osoby chorej, w której jest obecny chorobotwórczy mikroorganizm. Haemophilus influenzae typu b wnika do organizmu poprzez drogi oddechowe, skąd następnie może przedostać się do krwi. Najbardziej podatne na zakażenie są dzieci, które nie mają jeszcze wystarczająco rozwiniętego systemu immunologicznego. Zakażenie Hib może wywołać szereg chorób, do najgroźniejszych z nich należą:
-
zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych,
-
zapalenie płuc,
-
zapalenie osierdzia,
-
zapalenie zatok obocznych nosa,
-
zapalenie ucha środkowego,
-
zapalenie tchawicy,
-
zapalenie stawów.
Jakie są objawy zakażenia
W przypadku małych dzieci infekcja pałeczką Haemophilus influenzae typu b zazwyczaj lokalizuje się w obrębie szyi oraz głowy. Pierwsze symptomy mogące wskazywać na zakażenie tym patogenem to m.in.:
-
ból i zaczerwienie gardła,
-
trudności z przełykaniem śliny,
-
gorączka,
-
dreszcze,
-
powiększenie węzłów chłonnych szyi,
-
uczucie ogólnego rozbicia i zmęczenia.
Tak naprawdę objawy choroby wywołanej przez bakterię Haemophilus influenzae typu b zależą w głównej mierze od jej postaci.
Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
Jak już wyżej zaznaczyliśmy, największym zagrożeniem dla małych pacjentów jest bakteryjne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, które może prowadzić nawet do zgonu. W przebiegu tego schorzenia poza gorączką dochodzącą do 40 stopni często obserwuje się sztywność karku, nadwrażliwość na światło, senność, zlewne poty oraz silny ból głowy, któremu mogą towarzyszyć nudności i wymioty. U niektórych dzieci pojawiają się też zaburzenia świadomości oraz trudności z mową. Do zakażenia w większości przypadków dochodzi drogą krwiopochodną, ale niekiedy zdarza się, że zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych stanowi konsekwencję powikłanego zapalenia ucha środkowego lub zatok przynosowych.
W przypadku zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych powikłania skupiają się na objawach neurologicznych takich jak padaczka, ropnie mózgu, porażenia kończyn czy zaburzenia mowy i osobowości. Chorobę cechuje również wysoka śmiertelność, dlatego infekcje wywołane przez Hib wciąż budzą strach wśród rodziców. Najlepszym sposobem na ich zapobieganie jest stosowanie szczepień ochronnych.
Bakteryjne zapalenie płuc
Jedną z chorób, która może rozwinąć się na skutek infekcji pałeczką Haemophilus influenzae typu b, jest bakteryjne zapalenie płuc. Do najczęstszych objawów można zaliczyć wysoką gorączkę, zlewne poty, duszność i bóle w klatce piersiowej. Ze względu na duże ryzyko powikłań, bardzo ważne jest szybkie wdrożenie odpowiedniego leczenia. Do przykładowych komplikacji mogących pojawić się w wyniku przebytej choroby należy ropień płuca, gromadzenie się płynu w opłucnej oraz wysiękowe zapalenie opłucnej. Każdy z tych stanów wymaga hospitalizacji i podawania antybiotyków drogą dożylną.
Ostre zapalenie ucha środkowego
U dzieci chorych na zapalenie ucha można zaobserwować takie objawy, jak wymioty, biegunkę i brak apetytu. Do powikłań schorzeń wywołanych przez ten patogen należą też zaburzenia słuchu obwodowego i centralnego. Najczęściej stanowią one konsekwencję nieleczonego zapalenia ucha wywołanego przez bakterię Haemophilus influenzae. Ponadto u dzieci, które przeszły infekcję spowodowaną przez ten czynnik chorobotwórczy, mogą też wystąpić różnego rodzaju dysfunkcje neurologiczne takie jak padaczka, encefalopatia, pogorszenie pamięci, trudności ze skupieniem uwagi czy osłabienie siły mięśniowej.
Szczepionka przeciwko Hib
Zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych szczepionka na Haemophilus influenzae typu b jest obowiązkowa dla dzieci od szóstego tygodnia do drugiego roku życia. Na rynku dostępne są preparaty jednoskładnikowe chroniące wyłącznie przed Hib oraz szczepienia skojarzone, które uodparniają przed bakterią Haemophilus influenzae, a także przed błonicą, tężcem, krztuścem, WZW typu B oraz przed wirusem polio wywołującym chorobę Heinego-Medina. W preparatach mających na celu ochronę przed ciężkim przebiegiem chorób oraz przed powikłaniami znajduje się jedynie niewielki fragment bakterii (należą do grupy tzw. szczepionek inaktywowanych), więc ich podanie nie może doprowadzić do rozwoju schorzeń powodowanych przez pałeczkę Haemophilus influenzae.
Kiedy zaszczepić dziecko?
Szczepionka przeciwko Haemophilus influenzae typu b jest przeznaczona dla niemowląt od szóstego tygodnia i może być podawana maluchom do ukończenia piątego roku życia. Szczepienie na Hib może być wykonywane także u starszych dzieci, które należą do grupy ryzyka (np. przeszły operację usunięcia śledziony lub zmagają się z zaburzeniami funkcjonowania układu immunologicznego). By uzyskać odporność na ten patogen, pediatrzy zalecają szczepienie podstawowe, które powinno obejmować podanie trzech dawek preparatu między szóstym tygodniem a szóstym miesiącem życia oraz uzupełniające, przeprowadzane u dzieci po ukończeniu szesnastego miesiąca życia. Szczepionkę najczęściej podaje się domięśniowo w ramię lub udo.
Czy szczepionka jest bezpieczna?
Wielu rodziców zastanawia się, czy szczepienie przeciwko inwazyjnym zakażeniom Hib jest bezpieczne. Jak już wyżej wspominaliśmy, preparaty chroniące przed infekcjami wywoływanymi przez szczepy Haemophilus influenzae typu b, należą do szczepionek inaktywowanych, które powstają na bazie patogenów zabitych pod wpływem chemikaliów lub wysokiej temperatury. Drobnoustroje wprowadzone do organizmu pobudzają komórki systemu odpornościowego do wytwarzania swoistych przeciwciał. Tego rodzaju preparaty wykazują dobrą immunogenność, jednak wymagają podania kilku dawek. Wstrzykiwane domięśniowo są bezpieczne i rzadko wywołują działania niepożądane.
Jakie jeszcze szczepienia są obowiązkowe?
Zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych opracowanym przez Główny Inspektorat Sanitarny w ciągu pierwszej doby od urodzenia noworodek powinien otrzymać szczepionki przeciwko gruźlicy oraz wirusowemu zapaleniu wątroby typu B. Pierwsze szczepienia dziecka odbywają się w szpitalu na oddziale noworodkowym. Na kolejne natomiast rodzice muszą zgłaszać się z malcem do przychodni. Według kalendarza obowiązującego w naszym kraju po ukończeniu szóstego tygodnia życia niemowlę powinno zostać zaszczepione na błonicę, tężec, krztusiec oraz na Haemophilus influenzae. Ponadto w tym okresie zalecane jest podanie kolejnej dawki na wirusowe zapalenie wątroby typu B.
Na blogu Lek24 znajdziesz więcej informacji
Choroby powodowane przez szczepy bakterii Haemophilus influenzae typu b należą do najcięższych schorzeń wieku dziecięcego, na które szczególnie narażone są niemowlęta oraz dzieci przed ukończeniem piątego roku życia. Te gram ujemne pałeczki są sprawcami infekcji, które mogą przebiegać pod postacią zapalenia płuc, sepsy czy zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych. Najskuteczniejszą metodą zapobiegania zakażeniom wywoływanym przez Hib jest szczepienie. Po więcej informacji na temat szczepień ochronnych i badań zapraszamy na blog prowadzony przez aptekę internetową Lek24.pl.