Przyczyny łojotokowego zapalenia skóry
Podłoże ŁZS nie jest do końca jednoznaczne. Trwające badania kliniczne wskazują na kilka czynników mających wpływ na rozwój tej choroby. Przyczyny mogą tkwić w nadczynności gruczołów łojowych i zaburzeniach w procesie odnowy komórek naskórka. Z tym zaś wiążą się zmiany w funkcjonowaniu układu odpornościowego. Na powstanie łojotokowego zapalenia skóry mogą wpływać następujące czynniki:
-
zła dieta – bogata w tłuste i ostre potrawy, a uboga w białko, witaminy z grupy B i sole mineralne,
-
zanieczyszczone środowisko,
-
niedostateczna higiena osobista,
-
zaburzenia hormonalne,
-
przyjmowanie niektórych leków,
-
choroby: neurologiczne, układu pokarmowego oraz oddechowego,
-
zakażenia grzybicze.
Schorzenie to powoduje duży dyskomfort. Dlatego trzeba z nim walczyć na wielu płaszczyznach. Należy wdrożyć leczenie miejscowe, a w razie konieczności ogólne.
Jakie są objawy łojotokowego zapalenia skóry?
Objawy ŁZS to pojawiające się na tłustej powierzchni skóry, zwłaszcza twarzy, porozszerzane ujścia gruczołów łojowych. Jest to szczególnie widoczne na skórze nosa i fałdów nosowo-policzkowych. Zalegający łój z domieszką złuszczonego naskórka tworzy po pewnym czasie ciemne czopy, tzw. zaskórniki. Nie wyciskaj ich samemu, ale zwróć się w tym celu do specjalisty. Nieumiejętne usuwanie wągrów może spowodować poważne, często niebezpieczne powikłania.
Nasilone wydzielanie łoju występuje poza twarzą:
-
na owłosionej skórze głowy,
-
na klatce piersiowej w okolicy mostka,
-
między łopatkami,
-
w okolicach zgięć stawowych,
-
pod pachami i w rejonie miejsc intymnych.
Kto jest szczególnie narażony na ŁZS?
Choroba ta dotyka częściej mężczyzn niż kobiety. Jest to prawdopodobnie związane z produkcją hormonów płciowych – androgenów. Szczyt zachorowalności obserwuje się w pierwszych trzech miesiącach życia, następnie w okresie dojrzewania oraz w wieku dorosłym – większość przypadków dotyczy mężczyzn w wieku od 18. do 40. roku życia. Łojotokowe zapalenie skóry towarzyszy najczęściej innym chorobom, takim jak:

ŁZS u niemowląt i dzieci
Choć ŁZS dotyczy głównie dorosłych, może też pojawiać się u dzieci. Objawy łojotoku u niemowlaka mają postać grubych, żółtych, tłustych strupów na skórze owłosionej głowy w okolicy ciemiączka. Stan ten nazywany bywa ciemieniuchą. Zmiany skórne mogą się też pojawiać:
Powstanie ciemieniuchy związane jest ze zbytnią aktywnością gruczołów łojowych u dzieci. Nasilenie objawów występuje w miesiącach letnich, kiedy to zwiększa się łojotok. Leczenie nie jest trudne. W większości przypadków objawy ŁZS ustępują samoistnie, ale można to przyspieszyć poprzez przeczesywanie skóry głowy szczotką z miękkiego włosia oraz natłuszczanie jej oliwką, wazeliną czy olejem mineralnym. Kosmetyki te nanoś na głowę niemowlaka przed kąpielą. Następnie spłukuj je wodą i przecieraj specjalną ściereczką, aby usunąć łuski. W przypadku nasilających się objawów skonsultuj się ze specjalistą. Możesz też sięgnąć po specjalne preparaty dla niemowląt.
Diagnostyka i leczenie łojotokowego zapalenia skóry
Postawienie właściwej diagnozy bywa wyzwaniem, gdyż ŁZS jest często mylone z:
Dlatego, jeśli masz problemy ze skórą, udaj się do dermatologa, który po przeprowadzeniu szczegółowego wywiadu i obejrzeniu zmian chorobowych będzie w stanie je rozpoznać i określić przyczynę ich pojawienia się. Bywa, że potrzebne są dodatkowe badania, np.:
-
badania mykologiczne,
-
testy alergiczne,
-
morfologia,
-
biopsja.
Po otrzymaniu wyników możliwe jest wdrożenie właściwego leczenia – miejscowego bądź ogólnego.
Leczenie miejscowe i ogólne – jakie preparaty stosować?
W przypadku zdiagnozowania ŁZS najczęściej zaleca się leczenie miejscowe – kremy, maści i płyny, które wykazują działanie przeciwgrzybicze i przeciwzapalne. Ich stosowanie ma na celu łagodzenie zaczerwienienia i uczucia swędzenia. Do przemywania chorych miejsc używa się zazwyczaj roztworu spirytusu salicylowego lub preparatu antybakteryjnego, który:
-
wnika głęboko w pory i wspiera naturalny proces oczyszczania skóry,
-
wspomaga usuwanie rogowej warstwy naskórka,
-
może zapobiec powstawaniu zaskórników,
-
stopniowo zmniejsza wydzielanie łoju.
Jeśli leczenie miejscowe nie pomaga i zmiany na skórze się nasilają, niezbędne jest leczenie ogólne pod okiem specjalisty. Stosuje się wtedy leki przeciwzapalne, przeciwgrzybicze i przeciwbakteryjne. W razie potrzeby lekarz może wdrożyć retinoidy, antybiotyki, a także steroidy.
Leczenie dermatoz jest długie i żmudne. Często dochodzi do okresowej poprawy, ale warto mieć świadomość, że łojotokowe zapalenie skóry to choroba przewlekła, której nie da się całkowicie wyleczyć. Mimo to warto podjąć leczenie, które ma na celu złagodzenie uciążliwych objawów, pozwali kontrolować chorobę i umożliwi komfortowe funkcjonowanie.
Pielęgnacja przy ŁZS: jakich kosmetyków używać?
W pielęgnowaniu skóry łojotokowej najważniejsze jest utrzymanie czystości i usuwanie z jej powierzchni nadmiaru łoju wydzielanego przez gruczoły łojowe. Poranne i wieczorne mycie w ciepłej, ale nie gorącej wodzie, przy użyciu przetłuszczonego mydła powinno być każdorazowo zakończone spłukaniem chłodną wodą. Warto myć skórę mydłem siarkowym lub emulsją salicylową. Takie preparaty redukują nadmierne wydzielanie sebum przez gruczoły łojowe, co pozytywnie wpływa na skórę, ponieważ:
Mydła takie nadają się także do pielęgnacji włosów – oczyszczają skórę głowy z nadmiaru naskórka i zapobiegają przetłuszczaniu włosów.
Sięgnij też po odpowiednie dermokosmetyki. Wybieraj preparaty z naturalnym składem, które nie zawierają sztucznych barwników i są bezzapachowe. W przypadku owłosionej skóry głowy zaleca się stosować specjalistyczny szampon. Zawarte w nim substancje – oleje roślinne, gliceryna, pantenol i witaminy:
-
wspomagają odbudowę naturalnej warstwy lipidowej skóry,
-
pomagają utrzymać odpowiednie nawilżenie,
-
sprzyjają regeneracji naskórka.

Dieta przy łojotokowym zapaleniu skóry
Jeśli zmagasz się z łojotokowym zapaleniem skóry, powinieneś ograniczyć w swojej diecie ilość tłuszczów zwierzęcych – masła i smalcu, oraz węglowodanów – cukru i słodyczy. Wyeliminuj z jadłospisu także produkty smażone, przetworzone i fast foody. Postaraj się je zastąpić pokarmami bogatymi w białko, takimi jak mleko, sery, jaja, chude mięsa, jarzyny. Ostre przyprawy i dodatki – ocet, pieprz, musztarda, papryka, a także napoje alkoholowe są również bardzo szkodliwe przy ŁZS. Należy je w miarę możliwości wykreślić z jadłospisu. Osobom cierpiącym na łojotokowe zapalenie skóry zaleca się dietę bogatą w owoce i warzywa. Ich spożywanie może zmniejszyć ryzyko wystąpienia choroby, bo są doskonałym źródłem witamin, składników mineralnych i innych bioaktywnych związków.
Postaw na skuteczne leczenie i prawidłową pielęgnację!
Choć ŁZS nie da się w pełni wyleczyć, można z nim komfortowo funkcjonować. Trzeba tylko pamiętać o odpowiedniej pielęgnacji skóry. Podstawą jest leczenie miejscowe i dopasowanie odpowiednich kremów, maści oraz szamponów, które stosuje się zazwyczaj codziennie. Niebagatelne znaczenie ma również właściwa dieta. Należy też unikać nadmiernej ekspozycji skóry na słońce. Obecnie znajdziesz wiele dermokosmetyków, po które śmiało możesz sięgnąć, zwłaszcza w łagodnych stadiach choroby. Jeśli objawy nie ustępują lub się nasilają, koniecznie skontaktuj się z lekarzem, który dobierze odpowiedni rodzaj terapii.