Wesz ludzka – wszawica
Ludzkie wszy są najczęściej spotykanymi pasożytami zewnętrznymi u ludzi. Tak naprawdę są to malutkie owady, które mierzą zaledwie 2-3 mm i najchętniej żerują na owłosionych częściach naszego ciała, czyli głównie na głowie i w okolicy łona. Właśnie dlatego rozróżnia się wszy głowowe oraz łonowe. Oprócz tego istnieje jeszcze wesz odzieżowa, która została tak nazwana ze względu na to, że „lubi” gnieździć się w częściach ubrań mających styczność z naskórkiem, a więc np. przy kołnierzykach, czy w bieliźnie.
Te niewielkie stawonogi żywią się krwią, a więc aby ją zdobyć, muszą przerwać ciągłość skóry. W miejscu ugryzienia pojawia się więc odczyn zapalny, który powoduje uporczywy świąd oraz sprzyja powstawaniu drobnych ranek. To właśnie takie zmiany skórne są najważniejszym objawem wszawicy, czyli choroby wywołanej przez wszy.
Niestety schorzenie jest dość trudne do opanowania, ponieważ owady się dość szybko rozmnażają. Jedna samica może złożyć nawet setkę jaj zwanych gnidami, które przylepiają się do włosów lub odzieży za pomocą specjalnej wydzieliny. Dość szybko także przenoszą się na inne osoby, jeśli znajdują się w pobliżu, dlatego wszawica najczęściej rozprzestrzenia się w przedszkolach i szkołach, gdzie występuje bliski kontakt między dużą liczbą dzieci.
Świerzbowiec ludzki – świerzb
Drugim powszechnie występującym pasożytem skórnym jest świerzbowiec ludzki. Jest to rodzaj roztocza, który upodobał sobie nasz naskórek jako miejsce bytowania i rozmnażania. Niestety w tym celu drąży w nim korytarze, w których składa jaja, wywołując przez to u żywiciela nieprzyjemne objawy m.in. opuchliznę i uczucie swędzenia. Uszkodzenia skóry mogą też przeradzać się w poważniejsze stany zapalne objawiające się grudkami, pęcherzykami i nadżerkami.
Najczęściej świerzb występuje na nadgarstkach i palcach dłoni, a także w fałdach skórnych np. w okolicach piersi, brzucha czy w pachwinach. Schorzeniem można się zarazić głównie przez bezpośredni kontakt z osobą chorą lub poprzez dotknięcie zainfekowanych świerzbowcem przedmiotów.
Drożdżak biały – grzybica
Kolejną chorobą wywołaną przez pasożyty jest grzybica. W tym przypadku za jej rozwój odpowiadają grzyby, najczęściej drożdżaki, którymi można się zarazić przez dotyk z naskórkiem osoby chorej lub kontakt z używanymi przez nią przedmiotami.
Grzybice skóry występują na różnych fragmentach ciała. Najczęściej jednak drożdżaki atakują okolice stóp i dłoni (także paznokcie), owłosioną powierzchnię głowy, a także naskórek okolic intymnych. Zakażenie drożdżakami można rozpoznać po takich zmianach jak:
-
czerwone lub brązowe plamy na skórze o nieregularnych brzegach,
-
zażółcenie płytek paznokci,
-
swędzący i pękający naskórek między palcami,
-
łupież we włosach,
-
różowe i łuszczące się plamki na ciele.
Nużeniec ludzki – nużyca
Podobnie jak świerzbowiec, także nużeniec ludzki jest odmianą roztocza, który jednak jest naturalną częścią flory skórnej człowieka. Kłopoty zaczyna sprawiać najczęściej dopiero w starszym wieku, gdy z powodu osłabienia odporności jego obecność wywołuje nieprawidłowe reakcje obronne organizmu w postaci stanów zapalnych. Wówczas rozwija się choroba tzw. nużyca, która w zależności od miejsca zaatakowania pasożytów może się objawiać takimi dolegliwościami jak np. opuchnięciem i zaczerwieniem powiek, czy też grudkowymi wykwitami i zaskórnikami na twarzy.
Pchła ludzka – stany zapalne
Stany zapalne skóry w postaci swędzących krostek, bąbli i ropnych grudek może wywołać także ugryzienie pchły ludzkiej. Jest to owad osiągający wielkość około 3 mm, a więc można go dostrzec gołym okiem. W jego rozpoznaniu pomaga charakterystyczny sposób poruszania się – pchła bowiem skacze i to na duże odległości, nawet do jednego metra.
Ludzkie pchły mogą być przyniesione do domu przez zwierzęta lub ludzi. Za miejsce bytowania wybierają sobie np. szpary w podłodze, dywany lub obicia mebli. Żywią się naszą krwią, którą czerpią wskutek „seryjnych” ukąszeń – zazwyczaj w okolicach nóg, barków i tułowia. Niestety ich ugryzienia mogą powodować nie tylko bolesne zmiany skórne, ale także wywołać inne choroby, ponieważ owady te (podobnie jak wszy) przenoszą inne drobnoustroje np. bakterie gronkowca złocistego.
Jak uniknąć zakażenia pasożytami skóry?
Chcąc uniknąć zakażenia pasożytami skóry, należy przestrzegać kilku zasad:
-
nie używać cudzych przedmiotów osobistych, zwłaszcza ręczników, pościeli, czapek, obuwia, bielizny, grzebieni, ozdób do włosów itp.,
-
często myć dłonie, szczególnie po powrocie z miejsc publicznych, po zabawie ze zwierzętami, po pracy w ogrodzie itp.,
-
regularnie sprzątać mieszkanie, także w różnych zakamarkach, aby pozbyć się nieproszonych „gości”,
-
nosić klapki na basenie, w saunie, czy też pod prysznicem, z którego korzystają obce osoby.
W przypadku dzieci ważne jest również regularne sprawdzanie stanu ich naskórka na głowie i całym ciele, aby w porę wykryć np. gnidy lub objawy innej choroby pasożytniczej.
Kiedy i do jakiego lekarza się udać?
Wszelkie niepokojące zmiany na naskórku warto jak najszybciej skonsultować z lekarzem. Najlepiej udać się do dermatologa, którego specjalizacją są różne schorzenia skóry. Najpierw można także skorzystać z porady lekarza rodzinnego lub pediatry, którzy albo od razu udzielą odpowiedniej pomocy, albo skierują do specjalisty w celu dalszych działań diagnostycznych i terapeutycznych.
Leczenie i profilaktyka: to warto wiedzieć!
Należy mieć świadomość, że poszczególne rodzaje chorób pasożytniczych skóry wymagają odmiennego sposobu leczenia. Konieczne jest przede wszystkim właściwe dopasowanie substancji czynnych zwalczających określony typ pasożyta. Zazwyczaj są to preparaty do stosowania zewnętrznego w postaci różnych maści i kremów. W przypadku grzybicy jednak często konieczne jest przyjmowanie także leków doustnych, które powinien przepisać lekarz.
Na niektóre schorzenia dostępne są również środki medyczne dostępne bez recepty. Przykładem są choćby preparaty na wszy, z których można skorzystać po konsultacji z lekarzem lub farmaceutą. Są to różne spraye i płyny do aplikacji bezpośrednio na skórę, ale także np. specjalne gumki do włosów dla dzieci chroniące przed wszawicą, czy też grzebienie do usuwania gnid i martwych pasożytów.
Warto też wiedzieć, że wykrycie choroby pasożytniczej u jednego domownika skutkuje nierzadko koniecznością zastosowania terapii u pozostałych członków rodziny. Przykładem jest świerzb, który wymaga podawania leków także osobom z najbliższego otoczenia pacjenta, nawet jeśli nie mają żadnych dolegliwości. W przypadku świerzbowca niezbędne jest również wypranie ubrań, ręczników i pościeli w wysokiej temperaturze. Z kolei wykrycie wszawicy łonowej powinno skutkować okresową abstynencją seksualną, aby nie dopuścić do zakażenia partnera.
Zadbaj o swoje zdrowie z blogiem Lek24
Chorobami pasożytniczymi skóry może się zarazić każdy z nas i to w najmniej spodziewanych okolicznościach. Warto więc pamiętać o ich istnieniu i chronić się przed nimi poprzez przestrzeganie prostych zasad higieny osobistej. Zadbaj więc o swoje zdrowie, stosując odpowiednią profilaktykę oraz zdobywając wiedzę na ten temat. Pomogą Ci w tym choćby poradniki umieszczane na blogu apteki Lek24, do których lektury serdecznie Cię zachęcamy.