Gorączka jest naturalnym mechanizmem obronnym organizmu, świadczącym o toczącej się walce z patogenami. Przeważnie nie wymaga wizyty u lekarza i nie trwa długo. Jednak w przypadku podwyższonej temperatury ciała zawsze zaleca się wdrożenie odpowiedniego postępowania i /lub zastosowania leków. W poniższym artykule wyjaśniamy, czym jest gorączka, kiedy należy zacząć obniżać gorączkę i czy istnieją domowe skuteczne metody na walkę z gorączką?
Co to jest gorączka i o czym świadczy?
Gorączka to naturalna reakcja obronna organizmu przed drobnoustrojami chorobotwórczymi. Jej pojawienie się jest sygnałem, iż system odpornościowy walczy z infekcjami wywołanymi przez wirusy, bakterie, grzyby czy pasożyty.
Za gorączkę uznaje się temperatura ciała przekraczającą 38°C. Natomiast wartości pomiędzy 37,1 a 38°C to stan podgorączkowy informujący, że organizm walczy z infekcją.
W zależności od temperatury ciała, mierzonej zazwyczaj pod pachą, można wyróżnić następujące rodzaje gorączki:
-
normalna temperatura – 36-37°C,
-
stan podgorączkowy – 37,1-38°C,
-
umiarkowana gorączka – 38,1-39°C,
-
wysoka gorączka – powyżej 39°C,
-
hiperpireksja – powyżej 41,1°C.
Główne objawy gorączki
Pojawieniu się gorączki najczęściej towarzyszą następujące objawy:
Skuteczne metody na zbicie gorączki
Przyjmuje się, iż gorączka wynoszącą 38 stopni nie zagraża zdrowiu. Mało tego, takiej temperatury nie zaleca się zbijać ani zwalczać farmakologicznie, gdyż może to zaburzyć naturalne mechanizmy obronne organizmu. Ponadto podwyższona temperatura obniża poziom żelaza i cynku w osoczu krwi, co z kolei hamuje namnażanie się drobnoustrojów. Warto wspomóc się natomiast domowymi sposobami na obniżanie gorączki.
W sytuacji, kiedy domowe sposoby na gorączkę nie przynoszą skutku lub kiedy temperatura cały czas rośnie, zaleca się stosować leki przeciwgorączkowe. Najpopularniejsze leki na gorączkę dostępne bez recepty to paracetamol oraz leki z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych jak ibuprofen i kwas acetylosalicylowy (aspiryna). Należy je zawsze dostosować do wieku i stanu zdrowia. Paracetamol i ibuprofen w postaci pitnej należą do bezpiecznych leków na gorączkę dla dzieci. Paracetamol można podawać dzieciom od pierwszych dni życia, a ibuprofen od 3. miesiąca.
A jakie są domowe, skuteczne metody na gorączkę?
Chłodne okłady
To sprawdzony sposób na obniżenie gorączki. Wystarczy zmoczyć ręcznik lub pieluchę tetrową w zimnej wodzie i przyłożyć taki kompres na czoło i kark, w okolice nadgarstków lub łydek na ok. 20 minut. Dzięki temu dochodzi do ochłodzenia krwi przepływającej w okolicy zimnego kompresu, a w efekcie do spadku temperatury ciała. Jest to najczęściej stosowany sposób, aby zbić gorączkę u dziecka.
Nawadnianie
Kiedy temperatura jest podwyższona, ważne jest odpowiednie nawadnianie organizmu. Picie dużej ilości wody, herbatek ziołowych (np. rumiankowych, lipowych, brzozowych) lub rozcieńczonych soków owocowych pomaga utrzymać odpowiednie nawodnienie organizmu. Podwyższonej temperaturze często towarzyszy nadmierna potliwość mogąca prowadzić do odwodnienia.
Letnia kąpiel
Skorzystanie z letniej kąpieli to sposób na obniżenie gorączki u dorosłego. Ważne, aby woda była niższa od temperatury ciała jedynie o 1-2 stopnie, a sama kąpiel nie trwała dłużej niż kilkanaście minut. Po kąpieli należy położyć się do łóżka i najlepiej wypić rozgrzewający napój.
Miód z cytryną i imbirem
Połączenie miodu, cytryny i imbiru działa rozgrzewająco, przeciwzapalnie, wspiera układ odpornościowy oraz pomaga w łagodzeniu bólu i gorączki. Najlepszy na zbijanie gorączki jest miód lipowy.
Ważne, aby miód rozpuszczać w wodzie o temperaturze nieprzekraczającej 40 stopni. Powyżej tej temperatury traci on bowiem swoje prozdrowotne właściwości.
Pamiętaj, żeby nie podawać miodu dzieciom poniżej 12. miesiąca życia.
Napar z lipy
Herbata z lipy ma przede wszystkim działanie napotne i przeciwgorączkowe. Działa także rozkurczowo i moczopędnie, a dzięki zawartym w niej śluzom łagodzi kaszel przy infekcjach górnych dróg oddechowych.
Do przyrządzonego naparu z lipy warto dodać miód, cytrynę lub sok z malin. Te składniki skutecznie spotęgują jej lecznicze właściwości oraz zapewnią pyszny smak napoju.
Napar z czarnego bzu
W czasie leczenia gorączki warto skorzystać również z leczniczych właściwości czarnego bzu. Napar z tej rośliny jest popularnym domowym sposobem na leczenie przeziębień i infekcji oraz na obniżenie temperatury. Kwiaty i owoce czarnego bzu działają napotnie, przeciwzapalnie, przeciwwirusowo, a także wspierają układ odpornościowy. Dodatkowo spożycie napoju z czarnego bzu działa moczopędnie wspomagając usuwanie toksyn z organizmu, co jest korzystne podczas walki z chorobą.
Napar z cebuli
Cebula dzięki zawartości związków siarki wykazuje przede wszystkim właściwości przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe. Dodatkowo napar z cebuli rozrzedza wydzielinę i działa wykrztuśnie, wspierając leczenie kaszlu i zapalenia oskrzeli. Gorący napój z cebuli aktywuje proces pocenia się, co z kolei pomaga organizmowi naturalnie obniżyć temperaturę ciała.
Sok z malin
Picie soku z malin jest popularnym domowym sposobem na obniżenie gorączki, zwłaszcza przy przeziębieniach i infekcjach. Maliny mają właściwości napotne i przeciwzapalne. Dodatkowo mogą łagodzić kaszel i ból gardła.
Maliny są źródłem witaminy C oraz przeciwutleniaczy, dzięki czemu wspierają układ odpornościowy w walce z infekcjami.
Sok z malin można pić samodzielnie lub dodać go do ciepłej herbaty, np. z lipy czy rumianku. Ważne, aby nie dodawać go do wrzątku, gdyż wysoka temperatura niszczy część jego cennych składników odżywczych.
Dużo odpoczynku
W trakcie odpoczynku organizm się regeneruje i ma więcej siły na walkę z gorączką i towarzyszącymi jej infekcjami. Dlatego tak ważne jest, aby podczas choroby leżeć w łóżku, dużo pić i dużo odpoczywać.
Kiedy należy skonsultować się z lekarzem?
Nieznaczne podwyższenie temperatury ciała zazwyczaj nie wymaga konsultacji lekarskiej. Jednak zgłosić się do lekarza należy zawsze w przypadku niemowląt (do 3. miesiąca życia) oraz dzieci do 6. miesiąca życia, jeżeli gorączka jest powyżej 38,5°C.
Natychmiastowej pomocy lekarskiej wymagają również sytuacje, kiedy gorączce u dzieci towarzyszą niepokojące objawy, takie jak biegunka, wymioty, odwodnienie, czy utrata świadomości.
W przypadku dzieci powyżej 6 miesięcy, kiedy gorączka nie przekracza 38,5°C i nie występują żadne inne objawy, można samemu podać leki przeciwgorączkowe bez wcześniejszej konsultacji z lekarzem. Jednak, kiedy po 3 dniach stosowanie leków i domowe sposoby na zbicie gorączki nie przynoszą żadnych efektów, konieczna jest wizyta u pediatry.
Z kolei w przypadku osób dorosłych niezwłocznie trzeba skorzystać z pomocy medycznej, kiedy temperatura ciała osiągnie 40°C. Należy pamiętać, że gorączka przekraczająca 41°C (hiperpireksja) prowadzi do uszkodzenia tkanek, zmian strukturalnych w mózgu, zaniku funkcji termoregulacyjnej, a nawet do śmierci.
Do lekarza należy się udać również w sytuacji, kiedy wysoka gorączka utrzymuje się dłużej niż 3 dni pomimo przyjmowania leków przeciwgorączkowych, umiarkowana gorączka trwa dłużej niż tydzień lub okresowo nawraca oraz, gdy stan podgorączkowy utrzymuje się ponad 3 tygodnie.
W większości przypadków podwyższona temperatura ciała nie jest groźna i nie wymaga specjalistycznego leczenia. Jednak, kiedy gorączka dotyka bardzo małych dzieci, osób starszych lub osób z przewlekłymi chorobami zawsze warto skonsultować się z lekarzem.
