O chorobie Hashimoto stało się głośno za sprawą mediów czy… książek o dietach. Mimo to schorzenie jest znane w medycynie już od roku 1912, kiedy to wyszczególnił je japoński lekarz Hakaru Hashimoto. Obecna popularyzacja wiedzy o autoimmunologicznym zapaleniu tarczycy wynika z rosnącej z roku na rok liczby chorych. Przeczytaj, jak objawia się choroba Hashimoto i jak przebiega jej leczenie – dlaczego dieta ma tak duży wpływ na jej przebieg?
Choroba autoimmunologiczna Hashimoto
Znajdująca się w obrębie szyi tarczyca to gruczoł, który w dużej mierze odpowiada za równowagę w organizmie. Wydzielane przez niego hormony wpływają na prawidłową pracę układu płciowego, nerwowego, sercowo-naczyniowego czy metabolizmu. Zaburzenia funkcjonowania tarczycy prowadzą z kolei do szeregu skutków obejmujących zarówno ciało, jak i umysł. Chorzy borykają się z wahaniami wagi, złym samopoczuciem, zmęczeniem czy dolegliwościami bólowymi.
Problemy z tarczycą mogą być wywołane jej niedoczynnością lub nadczynnością – wówczas produkowana jest nieodpowiednia ilość hormonów T3 i T4. Bywa, że gruczoł ten atakuje choroba autoimmunologiczna, jaką jest Hashimoto, zwana również limfocytowym zapaleniem tarczycy. W wyniku nieprawidłowej pracy układu odpornościowego zamiast chronić ciało przed drobnoustrojami przeciwciała atakują tarczycę. Z czasem dochodzi do osłabienia jej funkcjonowania i zmniejszenia wydzielania hormonów.
Choroba Hashimoto uważana jest za kobiecą chorobę, ponieważ dotyka pięć razy więcej kobiet niż mężczyzn. Ryzyko zachorowania wzrasta z wiekiem, lecz pojawia się także u młodszych osób – dzieci i nastolatków.
Poznaj przyczyny tej choroby
Jak w przypadku wielu innych chorób autoimmunologicznych, również przyczyny Hashimoto nie są dokładnie poznane. Jednak wśród czynników, które mogą sprzyjać temu schorzeniu, wymienia się:
-
stres;
-
geny;
-
przebyte infekcje, najczęściej wirusowe;
-
nadmiar jodu w organizmie;
-
przyjmowanie niektórych leków;
-
nieleczone alergie;
-
menopauza.
Podłoże choroby może znajdować się również w nieprawidłowej diecie. Niedobór selenu i witaminy D3 zdaniem lekarzy zwiększa ryzyko rozwoju Hashimoto.

Objawy i diagnoza Hashimoto
Sama choroba rozwija się latami i na początku nie daje widocznych objawów. Problem pojawia się, gdy tarczyca jest w tak złym stanie, że przestaje spełniać swoje funkcje. Jednak nawet wówczas trudno jest rozpoznać chorobę Hashimoto, ponieważ towarzyszące jej symptomy są często niespecyficzne. Oprócz miejscowych pojawiają się ogólnorozwojowe objawy wywołane nieprawidłowym poziomem hormonów produkowanych przez tarczycę.
O rozwoju choroby Hashimoto mogą świadczyć następujące oznaki:
Zmiany mogą pojawić się również w obrębie samego gruczołu. Wole tarczycy, czyli jej powiększenie, a także wrażenie opuchniętej twarzy i szyi, stanowią wyraźne objawy zaburzeń. Z kolei w zaawansowanej fazie choroby istnieje ryzyko wystąpienia guzków na tarczycy widocznych na obrazie USG.
Badania tarczycy: jakie wykonać?
Najczęściej choroba ujawnia się dopiero przy okazji badań robionych profilaktycznie lub po wykluczeniu innych schorzeń. Przewlekłe zmęczenie czasem jest bowiem mylone z niedoborami magnezu i potasu, a spowolnienie rytmu serca można skojarzyć z problemami kardiologicznymi. Po zaobserwowaniu u siebie wyżej wymienionych symptomów należy zgłosić się do lekarza rodzinnego. Po przeprowadzeniu wywiadu powinien on zlecić wykonanie badania krwi z oznaczeniem stężenia hormonów. Najwięcej informacji dostarczą tu: trijodotyronina (FT3) oraz tyroksyna (FT4) produkowane przez tarczycę, a także TSH wpływające na pracę tego gruczołu. W diagnostyce choroby Hashimoto przydatne jest również określenie poziomu przeciwciał przeciwtarczycowych anty-TPO, anty-TG i TRAb.
Jeśli wyniki laboratoryjne odbiegają od normy, lekarz powinien wydać skierowanie do endokrynologa. Najczęściej na miejscu specjalista wykonuje USG tarczycy. Badanie ultrasonografem pozwala określić zmianę wielkości gruczołu oraz jego strukturę lub występowanie guzków.
Hashimoto a niedoczynność tarczycy
Choroba Hashimoto stanowi najczęstszą przyczynę niedoczynności tarczycy. Jest to stan, w którym atakowany przez własne przeciwciała gruczoł ulega zmniejszeniu, a jego praca osłabieniu. W efekcie produkowana jest zbyt niska ilość hormonów. Na niedoczynność tarczycy cierpi znacznie więcej osób niż na nadczynność. Przyczyną tego stanu jest nie tylko choroba autoimmunologiczna, ale i inne czynniki, jak przyjmowanie niektórych leków, niewłaściwa dieta czy operacyjne usunięcie tarczycy.
Jak wygląda leczenie Hashimoto
Pacjent z chorobą autoimmunologiczną musi wiedzieć, że nie da się całkowicie wyleczyć schorzenia. Jednak istnieje też dobra wiadomość. Z pomocą odpowiedniej lekoterapii możliwe jest normalne funkcjonowanie. Leczenie dotyczy jednak nie Hashimoto, lecz niedoczynności tarczycy, którą ono wywołuje. Dużą skuteczność przynosi stosowanie terapii syntetycznym hormonem tarczycowym, lewotyroksyną w postaci tabletek, np. Letrox, Euthyrox. W przypadku stosowania określonego preparatu należy przestrzegać regularności oraz stałej dawki dostosowanej do potrzeb pacjenta. Lek przyjmuje się rano, na czczo. Leczenie lewotyroksyną jest bezpieczne dla organizmu, jednak należy przywyknąć do myśli, że będzie ono prowadzone do końca życia.
Rola diety w leczeniu choroby
Istnieją przesłanki naukowe, które wskazują wyraźny związek terapeutyczny między dietą a Hashimoto. Choć samo jedzenie nie zdziała cudów, odpowiednia modyfikacja menu będzie wsparciem dla organizmu podczas choroby. Przede wszystkim dieta chorego powinna być bogata w produkty mające właściwości przeciwzapalne oraz bogate w witaminę D i kwasy omega. Jednocześnie należy unikać pokarmów uczulających, w tym nabiału i glutenu. Szczególnie zalecane produkty przy Hashimoto, to m.in.:
Należy pamiętać, że niektóre warzywa kapuściane, np. brokuły, kapusta, kalafior, działają wolotwórczo i w dużych ilościach mogą wpływać niekorzystnie na stan tarczycy.

Suplementacja w Hashimoto
Oprócz odpowiedniej diety leczenie można wspierać również stosowaniem suplementacji – zawsze jednak pod kontrolą lekarza. Chorym szczególnie zaleca się przyjmowanie witaminy D. Niedobór tego składnika obejmuje duży procent Polaków, a przeprowadzone w ostatnim czasie badania pokazują, że suplementacja witaminą D może zmniejszyć ryzyko zachorowania na choroby autoimmunologiczne, a przy tym wspierać ich leczenie.
Ciekawą zależność odkryto podczas suplementacji selenu przez osoby z Hashimoto. Długotrwałe przyjmowanie tego mikroelementu miało obniżyć stężenie przeciwciał anty-TPO u niektórych pacjentów, a u innych wpłynąć pozytywnie na strukturę samej tarczycy.
Profilaktyka: czy można zapobiec chorobie?
Choroby autoimmunologiczne mają to do siebie, że trudno je powstrzymać i nie sposób całkowicie wyleczyć. Najczęściej osoby chore są od urodzenia obciążone genetycznie daną przypadłością. Jeśli w Twojej rodzinie występuje historia chorób autoimmunologicznych, w tym Hashimoto, zadbaj, by jej pojawienie się miało jak najmniejsze skutki dla zdrowia. Przede wszystkim należy przestrzegać profilaktyki, a więc regularnie badać poziomy hormonów TSH, FT3 i FT4. Pomogą one wykryć nieprawidłowości we wczesnym etapie i wdrożyć odpowiednie leczenie.
Rozwojowi choroby Hashimoto sprzyjają również: niewłaściwa dieta oraz stres. Zwłaszcza ten ostatni może uprzykrzyć życie na wielu poziomach, dlatego zadbaj o siebie poprzez regularne uprawianie sportu, ćwiczenia relaksacyjne oraz dobry sen. Jeśli chodzi o dietę, włącz do swojego menu produkty bogate w probiotyki, które wspierają pracę jelit, a przez to i całego organizmu, a także żywność zawierającą naturalne antyoksydanty. Ponieważ nowe badania zakładają, że Hashimoto może być związane z nieleczonymi alergiami, zawczasu wyeliminuj z jadłospisu pokarmy o wysokim potencjalne uczulającym, takie jak laktoza czy gluten.
Na blogu znajdziesz więcej informacji
Życie z chorobą Hashimoto wciąż może być satysfakcjonujące – należy jednak zadbać o zmianę stylu życia na zdrowszy. W ten sposób możesz wesprzeć leczenie i przywrócić sobie komfort. Więcej informacji o schorzeniach tarczycy, badaniach USG oraz diecie w przypadku chorób znajdziesz na naszym blogu lek24.pl. Przeczytasz w nich, dlaczego warto stosować profilaktykę przeciwko popularnym schorzeniom.