Przyczyny cukrzycy ciążowej
Wiele kobiet zastanawia się, skąd bierze się cukrzyca ciążowa i jakie są jej przyczyny. Jak się okazuje, czynniki decydujące o rozwoju tego zaburzenia są bardzo zróżnicowane. Istnieje jednak pewna grupa pań, u których ryzyko jej wystąpienia jest znacznie wyższe. Należą do niej ciężarne, których bliscy chorują na cukrzycę typu 2. Upośledzenie tolerancji glukozy w okresie ciąży może też wynikać z takich powodów jak:
-
wiek powyżej 35 lat,
-
urodzenie noworodka z wadą rozwojową (układu nerwowego, moczowego, krążeniowego),
-
nadciśnienie tętnicze,
-
przebyte poronienia,
-
nieprawidłowa masa ciała (nadwaga, otyłość),
-
zespół policystycznych jajników,
-
mała aktywność fizyczna,
-
palenie papierosów.
Cukrzyca ciążowa – typowe objawy
Zmiany, jakie zachodzą w organizmie kobiet w ciąży, w dużej mierze przyczyniają się do rozwoju dysfunkcji w gospodarce węglowodanowej. Są one związane między innymi z podwyższonym stężeniem progesteronu oraz estrogenów. Większość przyszłych mam o niewłaściwej tolerancji glukozy dowiaduje się między 24. a 28. tygodniem ciąży. To właśnie w tym okresie jest szczegółowo monitorowana glukoza we krwi. Jeśli jej poziom jest zbyt wysoki i podejrzewana jest cukrzyca ciążowa, wówczas ciężarna zostaje skierowana na dodatkowe badania. Pozostałe objawy, na które warto zwrócić uwagę w okresie ciąży to:
Powikłania cukrzycy ciążowej
U większości kobiet cukrzyca rozwija się między 24. a 28. tygodniem ciąży, co jest związane głównie ze stałym wzrostem hormonów diabetogennych. Glukoza z krwi matki przenika przez łożysko do płodu, na skutek czego może dojść do szeregu niebezpiecznych zaburzeń. W wyniku cukrzycy ciążowej mogą rozwinąć się między innymi takie powikłania jak nadmierna ilość płynu owodniowego, przedłużający się poród oraz niedotlenienie płodu skutkujące opóźnionym rozwojem umysłowym i fizycznym dziecka.
Diagnostyka – na czym polega i kiedy warto zrobić badania?
Podstawowym badaniem zalecanym w przypadku kobiet w ciąży jest oznaczenie poziomu cukru we krwi. Doustny test tolerancji glukozy jest przeprowadzany zazwyczaj między 24. a 28. tygodniem ciąży. Pacjentka powinna zgłosić się do punktu pobrań z porcją glukozy. Po pobraniu krwi na czczo ciężarna wypija proszek rozpuszczony w szklance wody, po czym pobiera się kolejną próbkę. Podczas badania nie wolno przyjmować żadnych posiłków oraz płynów. Cukrzycę ciążową stwierdza się, kiedy poziom cukru jest wyższy lub równy 126 mg/dl.
Na czym polega leczenie cukrzycy u ciężarnej?
W większości przypadków schorzenie przebiega łagodnie. Niektóre ciężarne wymagają jednak podawania insuliny. Jej dawki są dostosowywane indywidualnie do poziomów glukozy we krwi. Z tego względu kobiety w ciąży, u których została rozpoznana cukrzyca, powinny znajdować się pod stałym nadzorem personelu diabetologiczno-położniczego. U większości pań spodziewających się dziecka wystarczy zastosowanie leczenia dietą cukrzycową. Ma ona na celu wyrównanie stężenia cukru oraz zapewnienie prawidłowego przyrostu masy ciała. Właściwie zbilansowany jadłospis pozwala uniknąć stosowania insuliny lub zmniejszyć wielkość przyjmowanych dawek.
Zalecenia dla kobiet z cukrzycą ciążową
Każda ciężarna, u której zdiagnozowano cukrzycę, musi regularnie monitorować poziom glukozy we krwi. W ten sposób można zweryfikować, czy stosowana dieta oraz aktywność fizyczna są wystarczające do utrzymania prawidłowego stężenia cukru. Na ogół zaleca się wykonywanie trzech/czterech pomiarów na dobę, w tym jeden powinien zostać przeprowadzony na czczo. W tym celu ciężarna musi zaopatrzyć się w akcesoria umożliwiające pomiar poziomu cukru. Ważne jest przestrzeganie zaleceń dietetycznych oraz kontrolowanie wagi. Masa ciała utrzymywana na właściwym poziomie jest kluczowa, aby dziecko mogło się prawidłowo rozwijać. Jeśli lekarz prowadzący ciążę nie widzi przeciwwskazań, ciężarna powinna też starać się ćwiczyć. Powinna to być umiarkowana aktywność fizyczna dostosowana do potrzeb kobiet w ciąży (np. spacery, joga, gimnastyka w wodzie).
Dieta przy cukrzycy ciążowej – podstawowe zasady
Jeśli została rozpoznana u Ciebie cukrzyca ciążowa, nie panikuj. Teraz w pierwszej kolejności powinnaś zadbać o odpowiednie odżywianie. Twoja dieta w zasadzie nie powinna znacząco odbiegać od jadłospisu stosowanego przez diabetyków. Pożywienie powinno zapewniać prawidłowy przyrost masy ciała. W przypadku pacjentek z nadwagą lub otyłością konieczne jest wdrożenie diety niskokalorycznej. Posiłki powinny dostarczać wszystkich niezbędnych składników odżywczych, a więc białka, tłuszczów, węglowodanów, witamin oraz składników mineralnych. W przypadku kobiet w ciąży bardzo ważne jest też przyjmowanie preparatów bogatych w kwas foliowy. Niski poziom tego związku jest istotnym czynnikiem rozwoju wad cewy nerwowej u płodu.
Zaleca się, aby kobieta z cukrzycą ciążową spożywała od sześciu do ośmiu posiłków, a przerwy między nimi nie przekraczały trzech godzin. U przyszłych matek z zaburzeniem nietolerancji glukozy ważne jest też ograniczenie spożycia potraw smażonych. Zamiast tego należy stosować takie techniki przyrządzania jak gotowanie na parze, duszenie oraz pieczenie w folii. Jadłospis powinien obfitować w świeże warzywa, owoce, ryby, nabiał oraz produkty zbożowe takie jak pieczywo pełnoziarniste, płatki owsiane, kasze gruboziarniste. Ważne jest też wypijanie każdego dnia minimum dwóch litrów wody niegazowanej, która stanowi źródło składników mineralnych (magnezu, wapnia, potasu, jodu itd.).
Opieka lekarska w czasie ciąży i porodu
Ciężarna ze zdiagnozowaną cukrzycą ciążową powinna znajdować się pod opieką zespołu diabetologiczno-położniczego. Celem takiego postępowania jest optymalizacja procesu leczenia oraz monitorowanie stężenia glukozy we krwi. Wizyty w poradni diabetologicznej powinny odbywać się raz na dwa lub trzy tygodnie ze względu na zmieniające się zapotrzebowanie na insulinę. Lekarz oceni wyniki badań i w razie potrzeby zmodyfikuje leczenie. Ponadto ważne jest monitorowanie masy ciała, czynności nerek oraz ciśnienia, aby sprawdzić, czy chorobie nie towarzyszy nadciśnienie tętnicze, które także może stanowić zagrożenie zarówno dla matki, jak i dla płodu.
Przyszła mamo – pamiętaj o regularnych badaniach!
Rosnąca liczba późnych ciąż oraz plaga nadwagi i otyłości sprawiają, że cukrzyca ciążowa jest coraz częściej występującym zaburzeniem metabolicznym u kobiet spodziewających się dziecka. Mimo postępów w diabetologii pacjentki z tym schorzeniem powinny znajdować się pod stałą opieką lekarzy i pamiętać o poddawaniu się rutynowym badaniom. Jeśli została u Ciebie zdiagnozowana ta przypadłość i musisz samodzielnie dokonywać pomiarów poziomu cukru we krwi, zadbaj o zgromadzenie wszystkich niezbędnych akcesoriów. W glukometr, nakłuwacz i paski testowe zaopatrzysz się, odwiedzając aptekę internetową Lek24.pl.