Różnica pomiędzy cukrzycą typu 1 i 2
Schorzenie występujące pod nazwą cukrzycy w rzeczywistości nie jest jednorodne i nie bez powodu wyszczególnione są jej dwa podstawowe typy. Przede wszystkim cukrzyca typu 1 to choroba autoimmunologiczna, będąca reakcją niewłaściwie funkcjonującego układu odpornościowego. Chory więc ma zapisane zachorowanie niejako w genach. W przypadku typu 2 czynnikiem chorobotwórczym jest głównie niewłaściwy styl życia.
Oprócz tego choroba w obu wypadkach przebiega inaczej. W organizmie cukrzyka typu 1 przeciwciała atakują własne komórki trzustki, w efekcie przestaje być produkowana insulina odpowiedzialna za metabolizm cukrów. Cukrzyca typu 2 objawia się z kolei mniejszym wytwarzaniem insuliny i uodpornieniem komórek na jej działanie.
Oprócz tego wyróżnia się również cukrzycę ciążową, która jak sama nazwa wskazuje, rozwija się podczas ciąży. Na skutek nierównowagi hormonalnej dochodzi do zaburzeń w prawidłowym stężeniu glukozy. Zazwyczaj jest to stan przejściowy, który można opanować odpowiednio zaplanowaną dietą.
Przyczyny i diagnostyka cukrzycy typu 2
Bezpośrednio przyczyną cukrzycy typu 2 jest insulinoodporność, czyli zmniejszona wrażliwość na insulinę, a także upośledzone wydzielanie insuliny. Na rozwój choroby mają wpływ zarówno czynniki genetyczne, jak i uwarunkowania środowiskowe, do których należą:
Oprócz czynników społeczno-środowiskowych, chorobie sprzyjają również niektóre leki przeciwpsychotyczne, a także tiazydy i glukokortykoidy. Dodatkowo ryzyko schorzenia wzrasta przy pewnych jednostkach chorobowych, takich jak nadciśnienie tętnicze, zespół policystycznych jajników, czy nietolerancja glukozy.
Badania, które możesz wykonać
Lekarz diagnozuje cukrzycę typu 2 na podstawie wyników badań krwi. W tym celu wykonuje się pomiar stężenia glukozy we krwi na czczo. Jej prawidłowy poziom wynosi średnio 70-99 mh/dL. Wynik 100-125 mg/dL może świadczyć o stanie przedcukrzycowym, a cukrzyca diagnozowana jest przy wartości powyżej 126 mg/dL. Oprócz tego wykonuje się również test obciążenia glukozą (OGTT). Badanie polega na dwukrotnym pobraniu krwi żylnej – na czczo i 2 godziny po wypiciu roztworu glukozy. W tym przypadku interpretacja wyników wygląda następująco:
Rola profilaktyki przy cukrzycy
Nawet mimo predyspozycji do wystąpienia cukrzycy, możesz uniknąć zachorowania. Wystarczy, że zadbasz o utrzymanie prawidłowej masy ciała oraz wprowadzisz regularną aktywność fizyczną. Nawet codzienna dawka spacerów, jazdy na rowerze czy pływania to duży krok do zdrowia. Wg badań ruch stanowi kluczowy czynnik w zmniejszeniu insulinoodporności. Oprócz ruchu ważne jest to, co jesz. Zamiast słodkich i tłustych posiłków postaw na lekkie jedzenie bogate w warzywa i owoce, a także chude mięso.
Ponieważ cukrzyca to choroba, która długo rozwija się, nie dając widocznych objawów, ważne jest regularne wykonywanie badań. Przynajmniej raz w roku sprawdzaj poziom glukozy we krwi, a raz na dwa lata dobrze jest zrobić test obciążenia glukozą.
Objawy cukrzycy typu 2
Utrzymujący się wysoki poziom glukozy z czasem wpływa negatywnie na cały organizm. Wówczas pojawiają się objawy, które świadczą o rozwoju choroby. Należą do nich:
-
wzmożone pragnienie;
-
wielomocz;
-
zwiększone łaknienie oraz tzw. wilczy apetyt, czyli napady głodu;
-
częstsze infekcje, w tym intymne;
-
senność i zmęczenie;
-
zaburzenie widzenia;
-
swędząca i sucha skóra
Jak wygląda leczenie cukrzycy?
Leczeniem cukrzycy zajmuje się lekarz diabetolog. W pierwszym etapie może zlecić on terapię farmakologiczną, której celem jest zmniejszenie insulinoodporności. Leki (np. metformina) dobierane są do rodzaju i zaawansowania choroby oraz predyspozycji fizjologicznych pacjenta. W przypadku braku efektów alternatywą jest insulinoterapia, czyli przyjmowanie insuliny w tabletkach.
W leczeniu niezwykle ważna jest edukacja i świadomość chorego na temat cukrzycy i jej skutków. Ponieważ kluczowe w terapii są dieta oraz aktywność, może zaistnieć konieczność całkowitej zmiany stylu życia, w tym również porzucenia używek.
Dieta w cukrzycy typu 2: jakie ma znaczenie?
Dobrze dobrana dieta przy cukrzycy typu 2 to nie tylko dodatek, ale i warunek skutecznego leczenia. Z jednej strony ma ona na celu redukcję wagi w przypadku osób otyłych, a z drugiej utrzymanie prawidłowego poziomu glukozy we krwi. Dlatego ważne są tu regularne posiłki, które pozwalają zredukować wahania glikemii. Optymalna częstotliwość jedzenia to 4-5 posiłków dziennie.
Cukrzykom zaleca się stosowanie roślinnych suplementów o właściwościach obniżających poziom glukozy. Na lek24.pl znajdziesz m.in. ziołowe herbaty dla diabetyków z morwą białą.
Produkty przeciwwskazane i zalecane
Tworząc jadłospis, należy zwracać uwagę na indeks glikemiczny produktów spożywczych. IG oznacza tempo wzrostu stężenia glukozy we krwi. Nie powinien on przekraczać wartości 70. Należy zatem zrezygnować z:
Warto zauważyć, że surowe i poddane krótsze obróbce produkty mają niższy indeks glikemiczny.
Jeśli chodzi o poszczególne elementy diety, diabetycy muszą ograniczyć tłuszcze nasycone, jakie dostarczają potrawy smażone i przetworzone, w tym niezdrowe przekąski oraz wędliny. Dobrymi zamiennikami są oleje roślinne dodawane na surowo, np., do sałatek, kanapek, które dostarczają przy okazji dobrych kwasów omega. W przypadku węglowodanów do zakazanych produktów zalicza się cukry proste, które należy zastąpić pełnoziarnistymi kaszami, makaronami oraz pieczywem.
Powikłania przy nieleczonej cukrzycy
Profilaktyka, jak i przestrzeganie diety są szczególnie ważne przy cukrzycy typu 2. Nieleczona choroba może prowadzić do powikłań wywołanych zbyt dużym stężeniem glukozy lub wręcz przeciwnie – niedocukrzeniem. Najczęstszym skutkiem niekontrolowanego rozwoju schorzenia jest m.in. niewydolność nerek prowadząca do dializoterapii, a nawet konieczność przeszczepu tego narządu. Do innych powikłań należy uszkodzenie wzroku oraz zaburzenia neurologiczne objawiające się zaburzeniami czucia i krążenia, czego konsekwencją jest z kolei tzw. stopa cukrzycowa. Należy pamiętać, że powikłania te są szczególnie niebezpieczne dla zdrowia, a nierzadko i życia.
U cukrzyków może dojść również do hipoglikemii, czyli niedocukrzenia. Stan ten dotyka najczęściej osoby stosujące insulinoterapię. Gdy poziom glukozy spada poniżej 70 mg/dL, wówczas organizm może zareagować nagłym głodem, sennością, splątaniem, utratą przytomności, kołataniem serca, a nawet śpiączką
Badania profilaktyczne to podstawa!
W leczeniu cukrzycy typu 2 niezwykle ważne jest nastawienie pacjenta i jego samokontrola. Przestrzeganie diety, unikanie niedozwolonych produktów oraz dbanie o aktywność fizyczną pomoże utrzymać w ryzach chorobę, oraz prowadzić normalne życie. Na lek24.pl dostępne są bezpieczne dla diabetyków leki oraz suplementy. Pamiętaj również o wykonywaniu regularnych badań przez Ciebie oraz najbliższą rodzinę, zwłaszcza w przypadku obecności predyspozycji do choroby.
