Tran a olej z wątroby rekina: poznaj różnicę
Olej wątłuszowy to inna nazwa, pod jaką znany jest tran. Warto zaznaczyć, że olej ten jest pozyskiwany ze świeżej wątroby dorsza lub ryb dorszowatych. Sama nazwa tran jest zastrzeżona – olej z innych ryb będzie posiadał inny skład, co ma znaczenie dla właściwości tranu.
Szczególnie często tran jest mylony z olejem z wątroby rekina. Podkreślmy zatem jeszcze raz: olej z wątroby rekina nie jest tranem, ponieważ posiada inny skład oraz właściwości. Oryginalny tran zawiera naturalnie występujące witaminy A i D oraz NNKT, natomiast głównymi składnikami oleju z wątroby rekina są skwalen i alkiloglicerole. Każdy z nich sprawdzi się w innych sytuacjach – czytaj więc dokładnie skład kupowanych produktów oraz upewniaj się, że jest to dokładnie to, czego szukasz.
Sprawdź właściwości zdrowotne tranu
Korzystne działanie tranu na zdrowie wynika z zawartych w nim składników. Stosowanie oleju z wątroby dorsza może zapobiegać niedoborom witamin A i D, które są niezwykle ważne dla prawidłowego wzrostu dzieci. Kwasy omega-3 wspomagają zaś m.in. pracę mózgu oraz układu krwionośnego. Istotny jest przy tym stosunek kwasów omega-3 do kwasów omega-6. W Polsce, gdzie spożycie ryb jest mniejsze niż zalecane, proporcje te są zazwyczaj niekorzystne dla kwasów omega-3. Przyjmowanie tranu może pomóc w uzupełnieniu ich niedoboru. Co to oznacza dla organizmu? Sprawdź niżej najważniejsze właściwości tranu.

Tran a układ odpornościowy
Powszechne stosowanie tranu na odporność ma swoje uzasadnienie w wielokrotnie przeprowadzanych badaniach naukowych. Spróbujmy usystematyzować, co dokładnie z nich wynika:
-
kwasy EPA i DHA wzmacniają mechanizmy obronne organizmu oraz łagodzą stany zapalne,
-
witamina D stymuluje przekształcenie monocytów do makrofagów, których zadaniem jest obrona organizmu w początkowej fazie infekcji bakteryjnej,
-
witamina A pomaga w utrzymaniu prawidłowego stanu błon śluzowych.
Tran może więc wpłynąć pozytywnie na układ immunologiczny, z jednej strony zapobiegając infekcjom i wzmacniając organizm, a z drugiej wspierając szybsze dojście do zdrowia.
Kondycja umysłowa a suplementacja tranem
Wsparcie pamięci oraz sprawności umysłowej to kolejne właściwości przypisywane dla tranu. Ile w tym prawdy? Zgodnie z badaniami, kwasy omega-3 zwiększają ukrwienie mózgu oraz przyspieszają przebieg bodźców nerwowych, co ma ogromny wpływ na zdolność do zapamiętywania i skupienia uwagi. Z tego powodu rodzice często podają dzieciom tran w fazie intensywnego, umysłowego rozwoju.
Kwasy omega-3, które zawiera tran, można przyjmować w celu poprawy ogólnej kondycji mózgu w przypadku osób dorosłych i seniorów. Takie wsparcie przyda się szczególnie osobom narażonym na demencję lub chorobę Alzheimera.
Czy tran wpływa na układ krwionośny?
Wiele suplementów dedykowanych poprawie pracy układu krwionośnego zawiera w swoim składzie właśnie tran. Dlaczego? Nienasycone kwasy tłuszczowe poprawiają profil lipidowy, obniżając stężenie cholesterolu LDL (określanego jako „zły”) oraz podwyższając stężenie cholesterolu HDL (czyli „dobrego” cholesterolu). To wpływa zaś na obniżenie krzepliwości krwi, zapobiegając m.in. miażdżycy.
Tran, a dokładniej zawarte w nim NNKT, mogą też wywrzeć korzystne działanie na ciśnienie tętnicze krwi, regulując je oraz wspierając funkcjonowanie śródbłonka naczyniowego. Tran w kapsułkach lub płynie może być zatem stosowany przez osoby chcące spowolnić rozwój chorób układu krążenia.
Tran i jego wpływ na wzrok
Dobroczynne właściwości tranu nie omijają też wzroku. Tym razem, zasługa w tym witaminy A. Jej niedobór może bowiem przyczynić się do kurzej ślepoty i owrzodzenia rogówki. Witamina A zapobiega jednocześnie zwyrodnieniu plamki żółtej (najczęstsza przyczyna utraty wzroku u osób starszych).
Kwas omega-3 stanowi 60% kwasów w siatkówce oka, co jest kolejnym argumentem przemawiającym za korzystnym wpływem tranu na wzrok. Olej z wątroby dorsza jest przez to często podawany dzieciom w celu ich ochrony przed wadami wzroku w kolejnych latach życia.
Wskazania do rozpoczęcia suplementacji
Ilość korzystnych działań wykazywanych przez substancje zawarte w tranie sprawia, że jest on wykorzystywany w wielu różnych sytuacjach. Na co dobry jest tran? Warto rozważyć przyjmowanie tranu m.in. w poniższych sytuacjach:
-
zwiększone zapotrzebowanie na witaminy A i D,
-
podatność na infekcje o podłożu wirusowym i bakteryjnym,
-
kiedy w diecie brakuje ryb,
-
problemy z układem krwionośnym lub wzrokiem,
-
osłabienie po chorobie,
-
ryzyko rozwoju krzywicy lub osteoporozy.
Suplementacja oleju z wątroby dorsza jest zalecana dla dorosłych i dzieci powyżej 4 roku życia w celu ogólnej poprawy zdrowia oraz uzupełnienia niedoborów witamin.
Komu tran może zaszkodzić?
Chociaż tran jest uznawany za bezpieczny suplement, to jednak istnieją sytuacje, kiedy należy zrezygnować z jego przyjmowania. Wiąże się to przede wszystkim z ryzykiem przedawkowania witamin A i D (dotyczy to m.in. kobiet w ciąży, które powinny skonsultować się w tej sprawie z lekarzem). Przeciwwskazania do suplementacji tranem to też:
-
kamica nerkowa,
-
hiperkalcemia (zbyt duże stężenie wapnia we krwi),
-
przyjmowanie leków przeciwzakrzepowych,
-
suplementacja innymi preparatami zawierającymi witaminy A i D.
Dawkowanie u dorosłych i dzieci
Zwrócenie uwagi na odpowiednie dawkowanie tranu jest istotne nie tylko dla jego działania, ale również bezpieczeństwa. Dlatego zawsze dokładnie czytaj zalecenia producenta podane na opakowaniu suplementu lub zawarte w ulotce. Możesz też poprosić o poradę swojego lekarza lub farmaceutę. Sprawdź zalecane spożycie składników tranu, szczególnie witaminy D:
-
noworodki i niemowlęta do 6 m.ż. – 400 IU/doba,
-
niemowlęta od 6 do 12 m.ż. – 400-600 IU/ doba,
-
dzieci od 1 do 10 r.ż. – 600-1000 IU/doba,
-
młodzież do 18 r.ż. – 1000-2000 IU/doba,
-
dorośli – 2000-4000 IU/doba.
Zapotrzebowanie na witaminę A waha się u dzieci od 1000 IU (1-3 lata) do 2000 IU (do 13 r.ż.), a u dorosłych od 4000 IU (kobiety) do 5000 IU (mężczyźni).

Tran w kapsułkach czy w płynie?
Czasy, kiedy tran posiadał tłustą konsystencję i był niesmaczny, są już za nami. Obecnie możesz wybierać spośród różnego rodzaju produktów, których formę dostosujesz do swoich preferencji. Wśród dorosłych, największą popularnością cieszy się tran w kapsułkach. Jego zalety to łatwa forma podania, wysoka przyswajalność oraz brak charakterystycznego, rybiego posmaku.
Tran w płynie jest zaś dobrym pomysłem na podanie suplementu dzieciom. Najmłodsi mogą mieć problem z połknięciem kapsułki – jest to też ryzykowne pod względem bezpieczeństwa. Tran w płynie może posiadać różne smaki, np. cytrusowy lub owocowy, co ułatwi przekonanie pociech do jego wypicia.
Wzmocnij swoją odporność razem z Lek24
Podstawowe czynniki, które mają wpływ na budowanie odporności to zdrowa dieta oraz codzienna dawka ruchu na świeżym powietrzu. Ogromne znaczenie posiada również odpowiednia podaż witamin i składników mineralnych. Przyjmując tran, wzbogacisz zaś swoją dietę w witaminy A i D oraz nienasycone kwasy tłuszczowe. Dzięki nim Twój organizm zyska siły podczas starć z sezonowymi przeziębieniami. Więcej informacji znajdziesz w naszym poradniku, gdzie opisujemy, jakie produkty pomogą w zwiększaniu odporności.