W Twoim organizmie pełni podobną funkcję, jak sprężyny w materacu – zapewnia odpowiednią strukturę, wsparcie i elastyczność skórze, mięśniom, kościom oraz tkance łącznej. Jest też niezbędny do prawidłowej pracy stawów i utrzymania mobilności. Kolagen, bo to o nim mowa, stanowi niebagatelne 30% Twojego ciała, dlatego warto poznać go bliżej. Chcesz się dowiedzieć, jakie jest jego znaczenie dla zdrowia, gdzie występuje w postaci naturalnej i kiedy warto porozmawiać z lekarzem o suplementacji tego składnika? Przeczytaj nasz artykuł.
Czym jest kolagen? Dowiedz się więcej
Kolagen jest najobficiej występującym białkiem w ludzkim organizmie. Stanowi podstawowy budulec tkanek łącznych, a w stawach pełni funkcję „smarowidła”. Znajduje się również w narządach, naczyniach krwionośnych, rogówce oka i wyściółce jelit. Jak każda proteina, jest zbudowany z aminokwasów – proliny, glicyny i hydroksyproliny. Grupują się one razem i tworzą długie włókna białkowe o strukturze potrójnej helisy.
Dotychczas zidentyfikowano około 28 rodzajów typów kolagenu. Różnią się sposobem połączenia cząstek, budową komórek i miejscem występowania w organizmie. Pięć głównych typów to:
-
I – stanowi 90% kolagenu w organizmie, zapewnia odpowiednią strukturę skóry, kości, ścięgien i więzadeł,
-
II – znajduje się w elastycznej chrząstce, odpowiedzialnej za prawidłowe funkcjonowanie stawów,
-
III – występuje w mięśniach, tętnicach i narządach,
-
IV – pojawia się w mikrowłóknach międzytkankowych, otacza komórki tłuszczu, mięśni i lemocyty,
-
V – charakterystyczny dla warstw skóry.
Działanie kolagenu w organizmie
Istnieje sporo obiecujących prac naukowych, wykazujących pozytywne działanie kolagenu na organizm, chociaż nadal potrzebne są dodatkowe badania, aby w pełni potwierdzić i wyjaśnić mechanizmy stojące za tymi korzyściami. Powszechnie uważa się, że białko to może mieć wpływ na:
-
zwiększenie elastyczności naskórka,
-
zmniejszenie widoczności zmarszczek,
-
przywrócenie skórze zdrowego wyglądu,
-
zwiększenie gęstości kości,
-
zapobieganie ubytkom mięśni,
-
poprawę zdrowia jelit i procesów trawienia,
-
zmniejszenie stanu zapalnego i bólu stawów.
Kluczowy wpływ kolagenu na stawy
Stawy stanowią część ciała ludzkiego najbardziej podatną na zużycie. Dlaczego tak się dzieje? W miejscu łączenia się dwóch kości ich końce pokryte są elastyczną chrząstką. Z biegiem czasu ściera się ona z powodu starzenia organizmu i stale powtarzających się ruchów. W rezultacie ścięgna i więzadła ulegają poluzowaniu, a kości ocierają o siebie, powodując ból. Przypuszcza się, że kolagen może wspierać wzrost i naprawę tkanki chrzęstnej, co wydaje się mieć pośrednio wpływ na łagodzenie stanów zapalnych i redukcję bólu. Wielu sportowców i osób aktywnych fizycznie, po uprzedniej konsultacji lekarskiej, przyjmuje go profilaktycznie, aby zapewnić sobie komfort, elastyczność i mobilność w obrębie stawów oraz zapobiegać ich nadmiernej eksploatacji.
Kolagen a skóra: co warto wiedzieć?
Czy wiesz, że kolagen jest głównym składnikiem Twojej skóry? Odgrywa znaczną rolę we wzmacnianiu jej struktury, a także nadaje gęstość i sprężystość. Suchość, utrata elastyczności i zmniejszenie napięcia związane są prawdopodobnie z jego niedoborem. Niektóre badania sugerują, że kolagen w postaci hydrolizowanej przyjmowany doustnie może spowalniać procesy starzenia. Przyjmuje się też, że może przyczynić się do utrzymania właściwego poziom nawilżenia naskórka oraz zmniejszyć widoczność zmian spowodowanych upływem czasu. Może także wspierać syntezę innych białek, odpowiedzialnych za stan skóry – elastyny i fibryny. Kolagen może być również stosowany do redukcji blizn oraz rozstępów.
Oddziaływanie kolagenu na włosy
Wiele osób marzy, aby mieć gęste i lśniące włosy. Czy kolagen może poprawić ich stan, mimo że zbudowane są one z innego rodzaju protein? Z pewnością nie spowoduje natychmiastowego pojawienia się grubych i bujnych pasm w przerzedzonych miejscach. Jednak naukowcy zauważyli, że suplementy z peptydami kolagenowymi zawierają prolinę, która może pomóc w tworzeniu keratyny – białka, będącego głównym budulcem włosów i wspomagającego ich wzrost. Duże zainteresowanie budzi także wpływ kolagenu na skórę głowy. Niewykluczone jest, że może on pobudzić produktywność mieszków włosowych i stabilizować cebulki.
Suplementacja kolagenem: dla kogo?
Jeśli masz dobrze zbilansowaną dietę z odpowiednim poziomem białka, Twoje ciało powinno być w stanie zaspokoić zapotrzebowanie na kolagen bez potrzeby stosowania suplementów. Jednak istnieją pewne czynniki, które mogą być jedną z przyczyn niedoboru tego cennego białka. W jakich okolicznościach mogą się one pojawić?
Zagrożenia
|
Dlaczego tak się dzieje?
|
Dieta
|
Aminokwasy potrzebne do syntezy kolagenu znajdują się przede wszystkim w produktach odzwierzęcych, więc na jego niedobory mogą być narażone osoby stosujące dietę wegańską lub wegetariańską. Ponadto powstawanie kolagenu hamuje spożywanie alkoholu i cukrów prostych. Organizm może też mieć problem z syntezą tego składnika, jeśli dieta uboga jest w białko, witaminę C, cynk, żelazo i miedź.
|
Wiek
|
Poziom cennego białka spada wraz z wiekiem, co obserwuje się już od ok. 30 - 40 roku życia.
|
Duża ekspozycja na słońce
|
Promieniowanie UV powoduje oksydacyjne uszkodzenia skóry i niszczy strukturę włókien kolagenowych.
|
Palenie papierosów
|
Nikotyna upośledza syntezę typu I i II.
|
Osteoporoza
|
Temat wymaga dalszych badań naukowych, ale osoby borykające się z tą dolegliwością mogą dopytać lekarza o suplementację peptydów kolagenowych.
|
Jeżeli znajdujesz się w którejś z grup ryzyka, najpierw skonsultuj z lekarzem możliwość wdrożenia odpowiedniej suplementacji. Lekarz zweryfikuje zasadność suplementacji oraz dobierze odpowiednią dawkę.
Niedobory kolagenu: jak je rozpoznać?
Poziomu kolagenu nie można oznaczyć na przykład poprzez badanie krwi, ale istnieją oznaki sugerujące, że jest go zbyt mało. Uważa się, że objawy związane z niedoborem tego składnika mogą obejmować:
-
skórę, która staje się pomarszczona i zwiotczała,
-
kurczenie się, osłabienie i możliwe bóle mięśni,
-
sztywniejsze, mniej elastyczne ścięgna i więzadła,
-
ból stawów lub chorobę zwyrodnieniową spowodowaną zużyciem chrząstki,
-
obniżenie mobilności,
-
problemy żołądkowo-jelitowe spowodowane przez coraz cieńszą błonę śluzową przewodu pokarmowego,
-
problemy z przepływem krwi w żyłach.
Przed przyjęciem jakichkolwiek suplementów najpierw należy skonsultować się z lekarzem pierwszego kontaktu, który wykluczy inne choroby.
W jakich produktach znajdziesz kolagen?
Wiele osób sądzi, że do pokarmów zawierających dużo kolagenu należą kości, skóra i więzadła zwierząt. Znajduje się on w żelatynie, niektórych owocach morza, kurzych łapkach, skórce z kurczaka i ryb, golonce wieprzowej i bulionie gotowanym na kościach. Taka dieta nie wydaje Ci się zbyt apetyczna? Zawarty w tych produktach kolagen i tak jest słabo przyswajalny, a Twój organizm sam nieźle radzi sobie z jego produkcją. Najlepiej będzie dostarczyć mu odpowiednią ilość protein z pokarmów, takich jak drób, ryby, rośliny strączkowe i jajka. Warto postawić także na produkty bogate w witaminę C, cynk, miedź, oraz aminokwasy: prolinę i glicynę.
Dawkowanie i przeciwwskazania
W badaniach nad wpływem kolagenu na ludzki organizm najczęściej przyjmuje się, że dzienna dawka powinna mieścić się w granicach 2,5-10 g. Jego przedawkowanie może wywołać biegunkę, niestrawność, nieprzyjemny smak w ustach, ból i zawroty głowy, bezsenność i wysypkę. W jednostkowych przypadkach działania niepożądane obejmują anafilaksję i zaburzenia czynności wątroby. Suplementy nie są wskazane dla kobiet w ciąży i karmiących z powodu braku odpowiednich badań, a także dla osób uczulonych na ryby, skorupiaki i jajka. Jeśli zamierzasz przyjmować kolagen, zawsze skonsultuj się z lekarzem, aby upewnić się, że preparat i dawka są odpowiednio dobrane dla Twoich indywidualnych potrzeb.
Więcej o zdrowiu dowiesz się z bloga Lek24
Pasjonują Cię zagadnienia związane z higieną fizyczną i psychiczną, funkcjonowaniem ludzkiego organizmu, dietami, suplementacją i aktywnym stylem życia? Na Lek24.pl mamy dla Ciebie jeszcze więcej interesujących informacji zdrowotnych oraz fascynujących ciekawostek, dzięki którym poszerzysz swoje horyzonty oraz poznasz różne naturalne metody dbania o zdrowie i dobre samopoczucie. Jeśli któraś z nich zainteresuje Cię szczególnie, koniecznie zapytaj o to swojego lekarza podczas najbliższej wizyty. Włącz lekturę naszego bloga do swoich rytuałów związanych z dbaniem o siebie. Odwiedź nas już dziś!