Masaż Shantala to stosowana od stuleci indyjska technika, którą matki przekazywały sobie z pokolenia na pokolenie. Masowały one swoje dzieci od narodzin nawet do czasu kiedy opuszczały one rodzinny dom. Masaż z Indii stał się popularny najpierw w USA i Kanadzie, a następnie w Holandii, skąd przeniósł się do Polski. Do Europy wprowadził go francuski położnik Frederick Leboyer.
Idea masażu Shantala
Czynności składające się na masaż są zupełnie odwrotne do zasad wychowania promowanych w Polsce po 1948 roku , które zostały opublikowane w ulotce doktora Sroczyńskiego. "Porady" te mówiły, aby nie podnosić, nie przytulać i nie spędzać czasu z dzieckiem kiedy nie ma ono fizjologicznych potrzeb, takich jak jedzenie, czy przebieranie. Ulotka głosi: Przede wszystkim nie lubię noszenia mnie na reku. Ja się sam potrafię bawić. Mnie nie potrzeba nosić, kiedy nie jestem głodny i nic mnie nie dolega, czuje się wspaniale i nie pragnę żadnych rozrywek. Oczywiście jest mi bardzo przyjemnie, kiedy ze mną rozmawiasz, lubię tez, kiedy mi dajesz zabawki, ale (…) Nie lubię noszenia na reku ani tez kołysania. Dla mnie nie jest to wcale potrzebne, a mogę się łatwo do takiego nałogu przyzwyczaić i tylko będziesz miała później duże kłopoty, kiedy będę ciężki. Nie zaczynaj wiec, Mamusiu, a będziemy obydwoje zadowoleni. Na szczęście już wiemy, że bliskość emocjonalna i fizyczna to potrzeba tak pilna jak jedzenie i spanie. Pozwalanie dziecku na zbyt długi płacz, motywowany tęsknotą czy potrzebą kontaktu może zaszkodzić. W raz z popularyzacją tej wiedzy popularny stał się masaż Shantala. Opiera się on na bliskości zarówno tej emocjonalnej jak i tej fizycznej- co sprzyja tym dwom sferom rozwoju.
Korzyści regularnego stosowania Masażu Shantala
Masaż poprawia kontakty emocjonalne pomiędzy rodzicem, a dzieckiem, umacnia więź. Zwiększa poczucie przynależności i bezpieczeństwa. Daje wspólną radość. Dzieci są po nim spokojniejsze, lepiej śpią, wspomaga rozwój intelektualny, rozwój mowy, fizyczny oraz emocjonalny. Łatwiej kształtuje się wspólne pole uwagi, a co za tym idzie- mowa rozwija się szybciej. Organizm masowanego dziecka pracuje w tym czasie nad prawidłową samoświadomością oraz napięciem mięśniowym. Jest wskazany dla dzieci niespokojnych - o słabej sile układu nerwowego, koi rozdrażnienie, płacz, a nawet zaburzenia jelitowe. Masaż jest również ochroną w sferze seksualnej dziecka - uczy dobrego dotyku, świadomości swojego ciała w sferze seksualnej oraz koi lęki. Pomaga dowidzieć się o tym, czym jest dobry dotyk, za pomocą komunikacji niewerbalnej, jak traktuje nas osoba, która chce nam coś przekazać z miłością.
Masować może każdy, ale specjaliści uważają, że warto jest pójść na kurs, lub przeczytać ilustrowaną książkę wspomnianego wcześniej francuskiego położnego Fredericka Leboyera- "Shantala. Tradycyjna sztuka masażu." Masaż uczy niemowlaka języka ciała, własnych granic, poznawania ich i reagowania na ich przekraczanie.
W pierwszych dniach masujemy bardzo delikatnie i nie dłużej niż 5 minut, małe dzieci nie lubią pozostawać nago. Z czasem możemy wydłużać masaż, ale uważamy aby nie kontynuować go, kiedy dziecko jest rozdrażnione niespokojnie lub płaczliwe, daje nam bowiem znak, że nie ma ochoty na masaż. Dla Matki najlepiej jest rozpocząć masaż Shantala już w ciąży, kobiety masuje się w pozycji bocznej z podporą na brzuch i kolana. Pomaga to poradzić sobie z napięciami ukrytymi w ciele, z powodu przesunięcia środka ciężkości, czy też stresu, wprowadza w stan głębokiego relaksu.
Skuteczność potwierdzona badaniami
Analizując literaturę natknęłam się na wyłącznie pozytywne uwagi na temat Masażu Shantala. Wykonywanie go i wchodzenie w taki rodzaj interakcji z dzieckiem modyfikuje nasze podejście do tworzenia relacji. Łamie stereotyp o braku potrzeby bliskości, wręcz przeciwnie uczy i rodziców i dzieci, że przez dobry dotyk mogą podtrzymywać wzajemną więź emocjonalną i fizyczną-n uczy poczucia wolności we własnym ciele. Badania wykazały, że dzieci w populacjach, w których jest tradycja masażu, są dużo spokojniejsze, potrafią panować nad emocjami- są dużo mniej gwałtowne, są bardzo empatyczne i skłonne do współpracy.
Masaż ma także funkcje terapeutyczne dla wcześniaków, badania przeprowadzone w Centrum Medycznym w Miami dowodzą, że masaż pomaga zbyt wcześnie urodzonym dzieciom w rozwoju- przyroście masy ciała, masowane dzieci były bardziej czujne oraz aktywne- rozwój ich układu nerwowego przebiegał szybciej i w rezultacie opuszczały szpital aż 6 dni szybciej niż inne dzieci- były masowane trzy razy dziennie po piętnaście minut. Tworzenie się schematów czynnościowo-poznawczych w mózgu zachodzi pod wpływem napięcia- czyli dopływu bodźców. Świadczy to o tym, że do harmonijnego rozwoju dziecko potrzebuje nie tylko jedzenia, snu czy odpowiedniej temperatury. Potrzebuje też bodźców kinestetycznych oraz dodatkowych wrażeń takich, jak czuły głos matki, przytulanie, noszenie na rękach, kołysanie. Kiedy dziecko zyskuje samoświadomość - zaczyna odróżniać siebie od reszty świata, zyskuje swoje "ja" bardzo silna więź zależności psychicznej i fizycznej od matki zmienia się w więź emocjonalną, masaż pomaga w tym, aby ta relacja budowała się zdrowo i szczęśliwie. Ważne jest aby wiedzieć, że przeżywanie emocji w dzieciństwie zarówno pozytywnych jak negatywnych, wchodzi w skład naszej psychiki wieku dorosłego. To jak kiedyś przeżywaliśmy emocje wpływa na sposób radzenia sobie z nimi teraz. Może być podłożem do różnego rodzaju zaburzeń, niskiej samooceny i szeregu innych problemów
Bibliografia:
1. http://www.shantala.pl/baby/
2. Shantala. Tradycyjna sztuka masażu-Frederick Leboyer.
Karolina Boguta, neurologopeda
Jestem Karolina i…. uwielbiam mózg! Kocham ludzi i uwielbiam z nimi pracować. Z zawodu (i z pasji ;)) jestem neurologopedą. Studiowałam na lubelskim UMCS-ie oraz Uniwersytecie Gdańskim/ Gdańskim Uniwersytecie Medycznym. W tym roku zaczynam również studia psychologiczne. Uwielbiam rozmawiać i bardzo interesują mnie mechanizmy neurologiczne programujące język oraz ich zaburzenia. Na co dzień prowadzę swoją firmę. Zajmuje się terapią zaburzeń mowy u dzieci i dorosłych. Obecnie pracuje na oddziale poudarowym oraz z dziećmi niepełnosprawnymi. Tematy, które interesują mnie szczególnie to zaburzenia połykania oraz uszkodzenia mózgu
Po pracy zgłębiam tajniki neurodietetyki. Uwielbiam gotować - szczególnie interesuje mnie kuchnia roślinna.
Szczególnie interesuje mnie również porozumienie bez przemocy oraz techniki regulacji emocji i stresu- selfreg i mindfullnes.