Kiedyś pomarańcze, mandarynki czy cytryny gościły na polskich stołach tylko od święta. Dziś można je kupić w każdym sklepie spożywczym. O tym, że mają dużo witaminy C, wiedzą wszyscy. Jednak czy wiesz, że poza właściwościami zdrowotnymi niektórzy przypisują im właściwości odmładzające? Sprawdź, dlaczego warto jeść cytrusy regularnie i co na ich temat mówią eksperci!
Owoce cytrusowe: nie tylko na przeziębienie
Najpopularniejsze i najłatwiej dostępne na rynku są cytryny, pomarańcze i grejpfruty. Chętnie kupowane i uwielbiane przez dzieci są małe mandarynki. Największym cytrusem zaś jest pomelo, zwane pomarańczą olbrzymią. Sok z tego owocu działa wykrztuśnie, uspokajająco i przeciwgorączkowo.
Lekko kwaśny smak oraz soczystość cytrusów sprawiają, że świetnie sprawdzają się jako przekąski, dodatki do ciast, deserów czy herbat. Zawierają dużo witaminy C, która uszczelnia naczynia krwionośne. Mają właściwości antyoksydacyjne, wzmacniające odporność organizmu, obniżające poziom cholesterolu LDL oraz homocysteiny, której nadmiar powoduje wiele groźnych chorób, takich jak zawał, cukrzyca czy miażdżyca. Cytrusy pobudzają też wytwarzanie soków trawiennych. Wpływają korzystnie na pracę woreczka żółciowego, dzięki czemu regulują proces trawienia. Chcesz wiedzieć więcej? Najpopularniejsze owoce cytrusowe opisujemy w dalszej części artykułu.
Pomarańcze: symbol słonecznego lata
Już zjedzenie jednej pomarańczy pokrywa dzienne zapotrzebowanie organizmu na witaminę C. To owoce o niskim indeksie glikemicznym. Są bogatym źródłem kwasu foliowego, który razem z witaminami z grupy B wspomaga wytwarzanie serotoniny – hormonu szczęścia. Zawarte w pomarańczach flawonoidy zmniejszają ilość wolnych rodników i substancji wywołujących stany zapalne w organizmie. Obniża to ryzyko uszkodzeń naczyń krwionośnych i rozwoju cukrzycy typu 2. Owoce te są ponadto bogatym źródłem:
Spożywaj codziennie szklankę świeżego soku pomarańczowego, a znacznie obniżysz ryzyko reumatoidalnego zapalenia stawów. Beta-karoten zaś pozytywnie wpływa na wzrok i stan skóry. Zawarta w owocach witamina C wyzwala też produkcję kolagenu, który wpływa pozytywnie na porost włosów i zapobiega ich wypadaniu.
Cytryna: cytrus o wielu zastosowaniach
To jedno z podstawowych źródeł witamin C, E i z grupy B, beta-karotenu oraz błonnika. Owoce te wpływają pozytywnie na odporność organizmu – wzmacniają go podczas infekcji. Witamina C wspiera profilaktykę chorób serca, wspomaga wchłanianie żelaza, działa detoksykująco i zapewnia młody wygląd skóry. Picie świeżego soku z cytryny zalecane jest przy:
Cytryna powszechnie dodawana jest do herbaty. Przyrządza się z niej też napoje orzeźwiające. Ma zastosowanie w przemyśle kosmetycznym, medycznym i w dietetyce. Pochłania nieprzyjemne zapachy, dlatego często pozostawia się ją w lodówce jako swoisty „odświeżacz powietrza”. Sok wraz z miąższem dodaje się do sałatek. Skórkę owocu wykorzystuje się jako posypkę do ciast i deserów. Z soku z cytryny można przygotować naturalny płyn do naczyń.
Grejpfrut: faworyt dbających o linię
Od wielu lat jest nieocenionym elementem diet odchudzających. Zawiera wiele składników, które przyspieszają przemianę materii. Grejpfruty mają też właściwości zdrowotne i antyoksydacyjne. Wpływają korzystnie na serce i obniżają poziom cholesterolu.
Najwartościowsze są owoce jedzone wraz z błonką oddzielającą poszczególne części oraz otaczającą cały owoc, tuż pod skórką. W niej tkwią bowiem m.in. pektyny – utrudniające przyswajanie tłuszczów z posiłków. Dobrze też wpływają na trawienie – zmniejszają czas pozostawania treści pokarmowej w układzie pokarmowym. Pamiętaj więc, że klarowny sok nie może zastąpić całych owoców. Jeśli chcesz obniżyć swój cholesterol, jedz codziennie 1-2 owoce grejpfruta, najlepiej bez cukru.
Owoce te spowalniają przyswajanie węglowodanów. Oprócz tego stymulują wydzielanie insuliny, co obniża poziom glukozy we krwi.
Mandarynka: dużo słodyczy w małym owocu
Mandarynki to jedne z najsłodszych i najzdrowszych cytrusów. Ich spożywanie obniża ryzyko miażdżycy, cukrzycy typu 2 oraz otyłości. Zawarta w nich witamina A wpływa pozytywnie na wzrok i kondycję skóry. Przeciwutleniacze, których jest dużo w mandarynkach, wspomagają profilaktykę antynowotworową, a kwas cytrynowy wspiera proces oczyszczania organizmu z toksyn. Wpływa to korzystnie na trawienie.
W mandarynkach jest dużo makroelementów w postaci minerałów. Pełnią one szereg bardzo istotnych funkcji w organizmie człowieka. Są między innymi odpowiedzialne za równowagę kwasowo-zasadową.
Pomelo: największy z cytrusów
Dojrzały owoc osiąga średnicę do ok. 30 cm. Jak każdy z cytrusów jest bogatym źródłem witaminy C. Zawiera w sobie ponadto tiaminy, ryboflawiny i witaminę B6. W pomelo jest dużo:
Te ostatnie są odpowiedzialne za złocistożółty i różowoczerwony kolor miąższu i skórki. Wykazują właściwości zdrowotne – mają działanie przeciwutleniające. Pozytywnie wpływają na układ odpornościowy. Wytwarzany przez nie retinol ma korzystny wpływ na wzrok oraz kości. Antyoksydanty – karoten, beta-karoten, kwas askorbinowy i rutyna – neutralizują wolne rodniki, które przyczyniają się do powstawania miażdżycy i nowotworów.
Olejki eteryczne wytwarzane ze skórki owocu są naturalnymi środkami przeciwgrzybiczymi i przeciwwirusowymi. Niszczą mikroorganizmy i hamują ich rozwój.
Cytrusy w codziennym jadłospisie
Owoce cytrusowe ceni się za ich soczysty miąższ, który wyśmienicie smakuje na surowo. Jednak to nie wszystko: soki pomarańczowe i grejpfrutowe są doskonałym uzupełnieniem śniadania czy obiadu.
Cytrusowe likiery sporządzane są ze świeżych lub suszonych skórek pomarańczy, cytryn, mandarynek, grejpfrutów z dodatkiem olejków eterycznych. Cytrusami przyprawia się:
-
desery,
-
ciasta,
-
sosy,
-
ryby,
-
drób,
-
potrawy z ryżu.
Cytrusy takie jak pomelo doskonale komponują się z ananasami i bananami. Robi się z nich smaczne sałatki z dodatkiem orzechów i warzyw. Gdy zmiksujesz miąższ z lodem, otrzymasz orzeźwiające smoothie. Sokiem cytrynowym z powodzeniem doprawisz na przykład sznycel wiedeński, owoce morza, zimne przekąski czy sałatki.
Czy są jakieś przeciwwskazania do jedzenia cytrusów?
Z jednej strony pomarańcze są bogatym źródłem witaminy C, a z drugiej – to jedne z najbardziej uczulających owoców z grupy cytrusów. Pamiętaj, że najczęściej uczula źle umyta skórka, na której znajduje się najwięcej alergenów. Jeśli jesteś osobą skłonną do alergii, musisz bardzo uważać na chemiczne substancje, które zabezpieczają owoce przed psuciem podczas transportu. Uczulenie objawia się najczęściej świądem skóry. Chorzy z zespołem Leśniowskiego-Crohna również muszą uważać na cytrusy. Mogą bowiem podrażniać ścianki jelit i w konsekwencji tego nasilać dolegliwości bólowe.
Włącz cytrusy do... pielęgnacji!
Najczęściej stosowaną w kosmetyce witaminą jest C, której bardzo dużo zawierają cytrusy. Wspomaga ona produkcję kolagenu, dzięki czemu poprawia jędrność skóry i zapobiega zmarszczkom. Pomaga również rozjaśniać przebarwienia i wzmacnia naczynia krwionośne. Po kremy z witaminą C mogą sięgać panie w różnym wieku i z każdym rodzajem cery. Olejku z kwiatów pomarańczy używaj natomiast do kojących masaży i kąpieli – przeciwdziała bezsenności.
Zawarte w cytrusach flawonoidy pomagają zredukować trądzik, blizny i ciemne plamy oraz podrażnienia skóry. Dlatego ekstrakty z pomarańczy, grejpfrutów czy mandarynek są ważnym składników preparatów, które poprawiają kondycję włosów, skóry i paznokci. Jeśli chcesz wybielić zażółcone paznokcie, wcieraj w ich płytkę naturalny sok z cytryny.
Jedz zdrowe cytrusy nie tylko zimą!
Jeśli zależy Ci na tym, aby dieta całej Twojej rodziny była zdrowa i dobrze zbilansowana, obowiązkowo muszą się w niej znaleźć cytrusy, które mają korzystne właściwości zdrowotne. Witamina C zawarta w tych owocach jest jednym z najsilniejszych antyoksydantów, które wiodą prym wśród składników preparatów odmładzających. Dlatego ekstrakty z pomarańczy czy grejpfrutów są ważnym składnikiem kremów dla każdego rodzaju skóry. Warto, aby takie produkty znalazły się w Twojej domowej apteczce i kosmetyczce.