Sen to czas błogiego odpoczynku… chyba że w wyspaniu się przeszkadza Ci chrapanie. To dolegliwość, która w równym stopniu wpływa na komfort osoby chrapiącej, jak i domowników. Jednak nie jest to jedynie problem społeczny. Chrapaniu często towarzyszy niebezpieczny bezdech senny prowadzący do niedotlenienia mózgu. Przeczytaj, jakie są przyczyny tego uciążliwego zjawiska. Czy istnieje sposób na jego wyleczenie? Odpowiedzi znajdziesz w naszym artykule.
Dlaczego chrapanie to problem cywilizacyjny
Charczące odgłosy wydobywające się z gardła początkowo wzbudzają uśmiech na twarzy. Jednak z czasem hałas, który dochodzi do 90 decybeli (!), może być przyczyną irytacji i dyskomfortu. Czym jest właściwie chrapanie? Z medycznego punktu widzenia to efekt drgania mięśni dróg oddechowych. Podczas snu gardło rozluźnia się i zawęża, spowalniając oddech. Opadający języczek wprowadzany jest w wibracje, które przy otwartych ustach powodują emisję charakterystycznego odgłosu.
Często określa się chrapanie jako dolegliwość cywilizacyjną, chociaż nie można mówić o nim w kategoriach choroby, a raczej jako zjawisku akustycznym wynikającym z pewnych zaburzeń. Przyjmuje się, że nawet 40% mężczyzn i 20% kobiet chrapie podczas snu, a problem nasila się wraz z wiekiem. Duża różnica w płci chrapiących wynika z odmiennej budowy anatomicznej. Według raportu CBOS w Polsce jest ok. 1,3 mln chrapiących.
Najczęstsze przyczyny chrapania
Jak się okazuje, chrapanie to dość złożony problem, który wciąż jest obiektem badań. Na szczęście umiemy rozpoznać wiele jego przyczyn, wśród których są:
-
krzywa przegroda nosowa – z powodu wady wrodzonej lub na skutek urazów,
-
przerośnięte migdałki podniebienne,
-
przerośnięty języczek,
-
polipy jamy nosowej powodujące niedrożność nosa,
-
alergie,
-
wiotkie mięśnie podniebienia,
-
przerost małżowin nosowych.
Do przyczyn chrapania można zaliczyć również spanie na wznak. W takiej pozycji dodatkowo zawęża się cieśń gardła, a język opada do tyłu. Często zmiana ułożenia ciała jest pierwszym sposobem na pozbycie się dolegliwości.
Dodatkowo występują czynniki, które zwiększają skłonność do chrapania. Są to:
Różnica pomiędzy chrapaniem a bezdechem sennym
U osób chrapiących może rozwinąć się obturacyjny bezdech podczas snu (OBS) zwany bezdechem sennym. To sytuacja, w której na skutek napięcia mięśni lub zacieśnienia się dróg oddechowych osoba nie może zaczerpnąć powietrza do płuc. Po dłuższym czasie, dochodzącym nawet do minuty, mózg wyczuwając, że dzieje się coś złego, włącza do pracy „system awaryjny” organizmu. W ten sposób pobudzane są mięśnie klatki piersiowej oraz przepona – następuje gwałtowne zaczerpnięcie wdechu. Towarzyszy temu przyspieszone bicie serca, wzrost ciśnienia oraz pocenie się.
U każdego człowieka okazjonalny bezdech jest normalnym zjawiskiem. O problemie można mówić, gdy takie przerwy w oddechu pojawiają się częściej niż 10 razy w ciągu godziny. To niebezpieczna strona chrapania, która wymaga leczenia. Niezbędna jest w takim przypadku obserwacja snu przez członka rodziny lub partnera.
Długotrwały zespół OBS może prowadzić do rozwoju takich dolegliwości, jak:
-
choroba niedokrwienia serca (ryzyko zawału serca),
-
nadciśnienie tętnicze,
-
niewydolność serca,
-
zaburzenia krążenia mózgowego (ryzyko udaru),
-
cukrzyca typu 2,
-
problemy neurologiczne (depresja, pogorszenie pamięci),
-
nadwaga,
-
impotencja.
Chrapanie u dzieci – czy świadczy o problemie zdrowotnym?
Problem chrapania dotyka nie tylko dorosłych. Przyczyną tego zjawiska u dzieci jest najczęściej obecność problemu zdrowotnego. Może być to infekcja górnych dróg oddechowych z nasilonym katarem, np. zapalenie zatok. Często winowajcą jest powiększony trzeci migdałek, który należy usunąć chirurgicznie. Z kolei charczące odgłosy wydobywające się z gardła niemowlaka to możliwy objaw wiotkich chrząstek krtani. Bywa, że dziecko cierpi z powodu krzywej przegrody nosowej. Operacyjna korekta w dzieciństwie zmniejsza ryzyko późniejszych schorzeń dróg oddechowych.
Zawsze konsultuj nieprawidłowy oddech dziecka z lekarzem. Zła jakość snu powodowana chrapaniem może negatywnie wpływać na rozwój malucha. Szczególnie niebezpieczny u małych pacjentów jest nieleczony bezdech. Gwałtowne reakcje organizmu, który usiłuje przywrócić prawidłowy proces oddychania, mogą prowadzić do rozwoju problemów behawioralnych, w tym nadpobudliwości.
Jak możesz sam przeciwdziałać chrapaniu?
Walkę z tą dolegliwością możesz rozpocząć w każdej chwili. Pomocni okażą się Twoi najbliżsi, którzy również skorzystają na poprawie Twojego snu. W pierwszej kolejności ogranicz czynniki wpływające na Twoją podatność na ten problem. Może najwyższy czas, aby rzucić palenie? Z pewnością nie zaszkodzi również redukcja nadprogramowych kilogramów. Otłuszczenie szyi może bowiem wpływać na zmniejszenie ujścia dróg oddechowych. Warto zrezygnować również ze spożywania alkoholu tuż przed snem, ponieważ prowadzi do zwiększenia częstotliwości bezdechów.
Wprowadź do swojego życia sporą dawkę ruchu oraz zdrową dietę. Warto spróbować również technik relaksacyjnych, opartych na medytacji czy jodze. Możesz dodatkowo posiłkować się środkami medycznymi. Sprawdź, co na chrapanie oferuje Twoja apteka. Na rynku dostępne są specjalne preparaty przeznaczone dla osób chrapiących, najczęściej zawierające zioła. Ich zadaniem jest ułatwienie oddychania podczas snu. Wpływają na nawilżenie błon śluzowych gardła i nosa oraz zwiększenie napięcia mięśniowego. Środki te występują w formie sprayów, maści lub plastrów.
Ważne, by zadbać o komfortowy sen. Jak to zrobić?
Domowe sposoby na chrapanie warto uzupełnić o poprawę higieny snu. Jak wcześniej wspominaliśmy, zmiana pozycji spania to pierwszy krok do zwiększenia komfortu w nocy. Staraj się zasypiać na boku lub na brzuchu. Dodatkowo stosuj specjalne poduszki anatomiczne, które sprzyjają prawidłowemu ułożeniu głowy. Zbyt wysoki podgłówek również może powodować zawężenie dróg oddechowych.
Zadbaj o odpowiednie warunki w sypialni. Optymalna temperatura w granicach 18-21 stopni Celsjusza zapewni Ci spokojny sen. Ale to nie wszystko! Równie ważna, co komfortowy chłód w sypialni, jest wilgotność powietrza. Wysuszona śluzówka nosa i gardła sprzyja bowiem chrapaniu. Warto zaopatrzyć się w elektryczne nawilżacze powietrza lub ceramiczne pojemniki, z których będzie parowała woda.
Relaks przed snem pomoże Ci wypocząć. Gdy zbliża się wieczór, postaraj się wyciszyć – wyłącz telewizor i telefon. Zamiast tego wybierz książkę i nie rozpraszaj się codziennymi problemami. Pamiętaj również o regularnej porze snu i wypracuj sobie swój stały rytm dobowy, w którym budzisz się i zasypiasz o ustalonych godzinach.
Kiedy zasięgnąć porady lekarza?
Niezależnie od wprowadzenia domowych sposobów, każda osoba chrapiąca powinna skonsultować ten problem z lekarzem. Leczenie chrapania poprzedza dokładna diagnostyka u laryngologa lub otolaryngologa. Specjalista może zlecić albo osobiście wykonać m.in.:
-
badanie drożności przewodów nosowych,
-
badanie polisomnograficzne, które wykrywa stopień niedotlenienia podczas snu,
-
badanie tomograficzne,
-
badanie EKG, EEG, EMG w sytuacji wykrycia bezdechu.
W przypadku wykrycia krzywej przegrody nosowej lub powiększonej małżowiny nosowej konieczny będzie zabieg chirurgiczny. Jest to dość rutynowa procedura, po której pacjent szybko wraca do zdrowia.
Nie zwlekaj z wizytą u internisty, zwłaszcza gdy uciążliwy nawyk chrapania pojawił się nagle. Być może jest to wina niedoleczonej infekcji górnych dróg oddechowych. Pozbycie się przyczyny pomoże Ci w przywróceniu zdrowego snu.
Pamiętaj, że ze szczególnym niebezpieczeństwem związany jest obturacyjny bezdech podczas snu. Jeśli ktoś z Twoich bliskich zauważył u Ciebie częste wstrzymywanie powietrza lub sam to zaobserwowałeś, koniecznie zgłoś się do swojego lekarza.
Wybierz sprawdzone metody w walce z chrapaniem!
Problem chrapania może dotyczyć każdego i ujawnić się w niespodziewanym momencie. Nie ignoruj tej uciążliwej dolegliwości, ponieważ może być oznaką niedoleczonej choroby lub wad anatomicznych. Znajdź swój sposób na chrapanie, który pomoże Ci przywrócić komfortowy sen. Na lek24.pl znajdziesz preparaty ułatwiające oddychanie oraz nawilżające śluzówkę. Jeśli problem uparcie utrudnia Ci odpoczynek, skonsultuj się z lekarzem i wyeliminuj przyczynę problemu na dobre.