Jak pomóc dziecku z bólem brzucha?
Ze względu na subiektywność odczucia bólu, często trudno jest uzyskać od dziecka informacje co do lokalizacji i nasilenia dolegliwości. Niemowlęta reagują na dyskomfort płaczem lub marudzeniem, starsze dzieci z kolei mogą być drażliwe lub wykazywać niechęć do zabawy.
Pierwszą reakcją rodzica lub opiekuna po zgłoszeniu przez pociechę bólu powinna być obserwacja pod kątem innych symptomów. Należy sprawdzić, czy dziecko ma gorączkę, biegunkę, czy wymiotuje. Czy na jego ciele pojawiły się plamy. Ważne jest również określenie momentu wystąpienia dolegliwości – czy pojawiły się po posiłku, czy niezależnie od niego.
Sposoby na ból brzucha: domowe i z apteki
Doraźnie ból można złagodzić domowymi sposobami, takimi jak ciepłe okłady i masaże. Ulgę w problemach trawiennych przyniesie też napar z mięty lub rumianku. Jednym ze sposobów na kolki jest również podanie kropli rozkurczowych, które jednocześnie eliminują wzdęcia i gazy. Gdy podejrzewasz, że dziecko nabawiło się grypy żołądkowej, skup się na regularnym nawadnianiu oraz podawaniu elektrolitów w płynnej formie. Takie preparaty dostępne są najczęściej w formie saszetek do rozpuszczania w wodzie lub mleku.
Dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego mogą też wynikać z zaburzenia mikroflory bakteryjnej. Dlatego dobrze jest zaopatrzyć się w probiotyki dla dzieci zawierające odpowiednie szczepy bakterii, zwłaszcza jeśli dziecko zażywa antybiotyki.
Niepokojące objawy: kiedy należy udać się do lekarza?
Nigdy nie należy ignorować dolegliwości bólowych u dziecka. Wczesne znalezienie przyczyny pomoże w odpowiedniej reakcji i skróceniu ewentualnego czasu leczenia. Jak określić jednak moment, w którym niezbędny jest kontakt z lekarzem? Przede wszystkim należy zwracać uwagę na powtarzający się ból oraz taki, który pojawia się w nocy i nie daje maluchowi spać. Dodatkowo niepokój powinny wzbudzić wszelkie objawy towarzyszące, takie jak zaparcia, biegunka, wymioty, podwyższona gorączka, zmiany skórne, czy obecność krwi w stolcu. Konsultacji z lekarzem można zasięgnąć również w każdym momencie, gdy uważasz, że istnieje ku temu potrzeba. Pediatra z pewnością nie zignoruje objawów i dokładniej przyjrzy się problemowi.
Kiedy i jakie badania diagnostyczne wykonać?
Gdy ból brzucha powtarza się regularnie, a dobre dla układu trawiennego zmiany w diecie nie przynoszą skutków, konieczne będzie wykonanie badań. Żeby ustalić przyczynę bólu, internista może skierować dziecko na testy laboratoryjne. Na początku będą to najprawdopodobniej:
-
morfologia krwi;
-
biochemia (m.in. mocznik, kreatynina, enzymy przewodu pokarmowego);
-
badanie ogólne moczu;
-
posiew moczu;
-
badania kału (w kierunku krwi utajonej, pasożytów czy bakterii).
W kolejnym kroku lekarz może zlecić wykonanie USG brzucha lub RTG, a w diagnostyce chorób przewodu pokarmowego również gastroskopię. Z kolei testy oddechowe oraz skórne pomogą wykluczyć obecność alergii pokarmowej. Jeśli przyczyna jest szczególnie trudna do ustalenia, może zajść konieczność wysłania dziecka na kilkudniowe badania w szpitalu.
Diagnostyka pod kątem zapalenia wyrostka
Ból brzucha to również jeden z objawów zapalenia wyrostka robaczkowego. Niestety taka dolegliwość wymaga interwencji chirurgicznej i kończy się wycięciem kawałka jelita. Jak sprawdzić, czy chodzi właśnie o wyrostek? Przede wszystkim występuje wówczas charakterystyczny ból umiejscowiony z prawej strony dolnej ćwiartki brzucha, który może promieniować w górę oraz w kierunku pleców. U młodszych dzieci (poniżej 4. roku życia) objawom niekiedy towarzyszą wymioty i gorączka.
Zapalenie wyrostka robaczkowego może być wynikiem blokady ujścia tej części jelita przez pasożyty, śluz lub zaległy kał. Wówczas istnieje ryzyko pęknięcia woreczka i wydostania się treści do otrzewnej, co grozi poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi. Dlatego też ważne jest jak najwcześniejsze rozpoznanie.
Zdiagnozowanie zapalenia wyrostka umożliwiają badania krwi, moczu, a także USG jamy brzusznej, czy tomografia komputerowa. Po potwierdzeniu diagnozy chirurg może zalecić antybiotykoterapię, jednak ostateczną formą leczenia jest operacyjne wycięcie wyrostka.
Zbilansowana dieta to zdrowie – nie tylko brzucha!
Odpowiednia dieta nie tylko przyczynia się do prawidłowego rozwoju dziecka, ale też wspiera profilaktykę problemów trawiennych. Podając maluchowi zdrowe posiłki, dodatkowo wzmacniasz także jego naturalną odporność oraz wprowadzasz dobre nawyki na przyszłość.
Podstawą zbilansowanej diety są pełnowartościowe produkty bogate w najpotrzebniejsze składniki odżywcze. Paradoksem obecnych czasów jest fakt, że maluchy często jedzą za dużo, jednak wciąż mogą być niedożywione. Powodem jest spożywanie niezdrowych, przetworzonych dań.
W okresie wzrostu zadbaj, aby dziecko otrzymywało odpowiednią dawkę witamin (zwłaszcza C i D), minerałów (w tym wapń i żelazo) oraz składników budulcowych. Wybieraj dobrej jakości mięso, najlepiej z indyka i ryb. Codziennie na talerzu musi również znaleźć się porcja owoców i warzyw – w postaci surówki do obiadu, pomidora na kanapce czy owocowej sałatki. Ważne są również produkty nabiałowe zawierające wapń, który wspiera prawidłowy rozwój układu kostnego. Staraj się urozmaicać jadłospis dziecka, stosując różne zamienniki, np. makarony pełnoziarniste, mąki inne niż pszenne, i podając posiłki w atrakcyjnej formie.
Co robić przy problemach z wypróżnianiem?
Niemowlęta robią kupki nawet kilka razy w ciągu dnia. Z wiekiem częstotliwość ta maleje i normą u kilkuletnich oraz starszych dzieci jest jeden stolec na dzień lub dwa dni. Rzadsze wypróżnianie, długie siedzenie w toalecie oraz towarzyszący temu ból brzucha mogą świadczyć o problemie z zaparciami. Najczęstszą przyczyną kłopotów z wypróżnianiem jest nieprawidłowa dieta, choć czasem winny bywa też stres.
Jak pomóc dziecku zmagającemu się z zaparciami? Najważniejsze to zmienić jadłospis. Konieczne będzie włączenie większej ilości błonnika, najlepiej w postaci warzyw i owoców (również suszonych) czy produktów pełnoziarnistych (chleb razowy, płatki itp.). Pomoże to usprawnić pracę jelit i wspomoże cykl wypróżnień. Niezbędne jest przy tym podawanie dużej ilości wody. Jednocześnie należy zadbać o mikroflorę bakteryjną. Oprócz probiotyków z apteki dobrze jest podawać dziecku jogurty naturalne, kefiry czy kiszonki w niewielkich ilościach.
Doraźnie w przypadku trudności z wypróżnieniem u dziecka można sięgnąć po delikatne środki na zaparcia, np. makrogole lub czopki zwiększające poślizg w jelicie grubym. Sięgaj jednak po tego rodzaju preparaty po wcześniejszym kontakcie z lekarzem, który zaleci odpowiedni środek.
Już wiesz, jak zaradzić bólom brzucha u dziecka?
Dolegliwości bólowe u dzieci zawsze budzą niepokój, zwłaszcza gdy nieznana jest ich przyczyna. Nigdy nie ignoruj sygnałów zgłaszanych przez Twoją pociechę i staraj się obserwować wówczas wszelkie niepokojące symptomy. Jeśli czujesz taką potrzebę, skontaktuj się z lekarzem. Doraźnie możesz złagodzić bóle, stosując wymienione przez nas domowe sposoby oraz produkty dostępne w aptekach. Pamiętaj również, że ogromne znaczenie dla komfortu trawiennego dziecka ma odpowiednia, zdrowa dieta.