Beta-glukan to rodzaj rozpuszczalnej część błonnika pokarmowego, która ma szereg właściwości zdrowotnych dla naszego organizmu. Wspiera naszą odporność, działa korzystnie na zdrowie układu sercowo-naczyniowego i pozytywnie wpływa na funkcjonowanie układu trawiennego. Jakie jeszcze właściwości ma beta-glukan? Jak go stosować?
Beta-glukan - co to jest?
Beta-glukan to element rozpuszczalnej frakcji błonnika pokarmowego, który ma silne właściwości przeciwutleniające. Jest on polisacharydem, czyli węglowodanem. W czym występuje beta-glukan? Beta-glukan znajduje się przede wszystkim w ziarnach zbóż: jęczmieniu, owsie, pszenicy, w niektórych grzybach, np. grzybach reishi, shiitake, maitake, hiratake i boczniakach, w drożdżach, w bambusie oraz w algach.
Beta-glukan można również przyjmować w formie suplementów diety, które zawierają znacznie wyższe stężenie beta-glukanu niż w przypadku, gdy jest przyjmowany z żywnością. W zależności od pochodzenia beta-glukany różnią się swoją budową oraz nieznacznie działaniem.
Beta-glukan - właściwości lecznicze
Beta-glukan to związek, który ma wiele udowodnionych naukowo właściwości zdrowotnych. Jak działa beta-glukan na nasz organizm?
Beta-glukan wspomaga pracę jelit
Beta-glukan ma przede wszystkim działanie przeciwzapalne, w związku z czym skutecznie wspomaga leczenie stanów zapalanych jelit. Dodatkowo korzystnie wpływa na działanie układu trawiennego: reguluję pracę jelit poprzez zwiększenie wody w stolcu, co ma wpływ na wyregulowanie częstotliwości wypróżnień i zapobieganiu zaparciom. Beta-glukan ma również działanie probiotyczne, dzięki czemu utrzymuje prawidłową mikroflorę jelitową i zapobiega chorobom układu pokarmowego.
Beta-glukan a odporność
Beta-glukan stymuluje układ odpornościowy i przyczynia się do aktywacji m.in. makrofagów, limfocytów typu T, neutrofili i komórek dendrycznych, co wzmacnia odpowiedź immunologiczną organizmu. Beta-glukan zapewnia ochronę przed infekcjami oraz przyczynia się do zmniejszenia objawów toczących się już infekcji.
W 2022 r. Amerykańska Agencja Żywności i Leków (ang. FDA) wydała oświadczenie, że dzienna dawka beta-glukanu wynosząca 3 gramy w połączeniu z 30-55 gramami błonnika pokarmowego skutecznie wspiera układ immunologiczny. Dodatkowo badania pokazują, że suplementacja beta-glukanu przynosi korzystne efekty działania w szczególności wśród z obniżoną odpornością, osób starszych, narażonych na stres lub wykonujących intensywną aktywność fizyczną.
Beta-glukan a cholesterol i glukoza
Beta-glukan obniża tzw. zły cholesterol LDL, dzięki czemu chroni przed rozwojem chorób sercowo-naczyniowych. Dodatkowo obniża poziom cukru we krwi oraz indeks glikemiczny żywności, przez co zapobiega gwałtownym wzrostom cukru. Dzięki temu może być z powodzeniem spożywany przez cukrzyków.
Poza tym beta-glukan zapewnia uczucie sytości na dłuższy czas, w związku z czym wspomaga utrzymanie prawidłowej masy ciała i chroni przed nadwagą i/lub otyłością.
Beta-glukan a choroby nowotworowe
Beta-glukany mają szeroki zakres cytotoksycznych efektów na komórki nowotworowe. Oznacza to, że beta-glukan może hamować wzrost komórek nowotworowych w przebiegu niektórych nowotworów. Dzieje się tak za sprawą aktywacji komórek odpornościowych organizmu, takich jak limfocyty typu T, komórki NK oraz makrofagi.
Ponadto beta-glukany mogą również wspomagać funkcjonowanie pacjentów poddawanych konwencjonalnym metodom leczenia nowotworów, zmniejszając skutki uboczne związane z terapią nowotworową.
Beta-glukany mogą przynieść obiecujące efekty przy stosowaniu razem z terapią nowotworową, natomiast należy wiedzieć, że stanowią one jedynie suplement uzupełniający i nie są zatwierdzone jako zamiennik leczenia nowotworowego lub jako samodzielna metoda terapeutyczna.
Beta-glukan - zastosowanie w kosmetologii
Co ciekawe, beta-glukany znalazły również zastosowanie w kosmetologii. Z racji swoich właściwości przeciwzapalnych, łagodzą podrażnienia, wspomagają regenerację skóry i gojenie się ran. Jednocześnie stymulują one aktywność fibroblastów, które są niezbędne do odbudowy nowych tkanek skóry.
Beta-glukany dodatkowo poprawiają nawilżenie skóry oraz chronią przed destrukcją kolagenu i elastyny, przez co nasza skóra pozostaje jędrna i elastyczna. Beta-glukany chronią także skórę przed działaniem wolnych rodników odpowiedzialnych za procesy starzenia się i zapewniają jej ochronę przed szkodliwym promieniowaniem UV.
Beta-glukan - przeciwwskazania do stosowania
Przeciwwskazaniem do stosowania suplementów diety z beta-glukanem mogą być niektóre leki, zwłaszcza leki na nadciśnienie lub leki immunosupresyjne, dlatego dodatkową suplementację, zawsze należy skonsultować z lekarzem prowadzącym.
Poza tym nie ma szczególnych przeciwwskazań do stosowania tej substancji. Czasami mogą natomiast pojawić się skutki uboczne stosowania beta-glukanu, takie jak problemy trawienne, bóle brzucha, wzdęcia lub biegunki. Warto wtedy zmniejszyć ilość przyjmowanego suplementu i obserwować jak nasz organizm reaguje na zmniejszoną dawkę.
